گالیلئو گالیله (به ایتالیایی: Galileo Galilei) (۱۵ فوریهٔ ۱۵۶۴ - ۸ ژانویهٔ ۱۶۴۲) دانشمند و مخترع سرشناس ایتالیائی در سده‌های ۱۶ و ۱۷ میلادی بود. گالیله در فیزیک، نجوم، ریاضیات و فلسفه علم تبحر داشت و یکی از پایه‌گذاران تحول علمی و گذار به دوران دانش نوین بود.
بخشی از شهرت وی به دلیل تأیید نظریه کوپرنیک مبنی بر مرکزیت نداشتن زمین در جهان است که منجر به محاکمه وی در دادگاه تفتیش عقاید شد. گالیله با تلسکوپی که خود ساخته بود به رصد آسمان‌ها پرداخت و توانست جزئیات سطح ماه را مشاهده کند.
زندگینامه:
گالیله در ۱۵ فوریه ۱۵۶۴ در شهر پیزای ایتالیا به دنیا آمد. پدر گالیله، وینچنزو (Vincenzo Galilei) از موسیقیدانان به نام بود. گالیله دارای پنج خواهر و برادر دیگر بود[۲].
ابتدا قرار بود در کلیسا برای کشیش شدن مشغول شود اما پدرش وی را به تحصیل در رشته پزشکی در دانشگاه پیزا فرستاد. گالیله طب را نیاموخت اما به جای آن به مطالعه ریاضیات پرداخت و به آن علاقه مند شد به گونه‌ای که در سال 1588 توانست به عنوان مدرس ریاضیات در همین دانشگاه به کار مشغول شود.
سه سال بعد به دانشگاه پادوا رفت و به تدریس هندسه، مکانیک و نجوم پرداخت. وی تا سال ۱۶۱۰ آموزش و پژوهش را در این دانشگاه ادامه داد و بیشترین دستاوردهای علمی و تحقیقاتی وی مربوط به همین دوره‌است.
گالیله پیرو مذهب کاتولیک از دین مسیحیت بود. وی با مارینا گامبا Marina Gamba ارتباط داشت و از وی دارای دو دختر و یک پسر شد، اما هرگز با او ازدواج نکرد. پسر گالیله که در اواخر عمر وی به همراه او زندگی می‌کرد و یکی از زندگی نامه نویسهای گالیه هم هست، همواره از این بابت که گالیله با مادرش ازدواج نکرده بوده‌است وی را سرزنش می‌کرد. البته گالیله با اینکه هرگز با Marina Gamba ازدواج نکرد، اما وظایف یک همسر را در قبال او و نیز وظایف یک پدر را در قبال فرزندانش به نحو احسن انجام داد. او آنقدر متعهد بود که از برادر خود هم حمایت زیادی کرد.
گالیله در ۸ ژانویه ۱۶۴۲ در سن هفتاد و هفت سالگی درگذشت.
دماسنج گالیله
گالیله در اوائل سال 1600 م . دستگاهی به‌نام «دمایاب»اختراع میكند؛ که امروزه روی برخی از میزهای كار یا تزیینات می توانید دستگاهی برهمان اساس به نام گرماسنج ببینید. دقیق‌ترین گرماسنج‌ها در حال حاضر به عنوان دكور مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این گرماسنج شامل لوله‌ی شیشه‌ای بسته‌ای است كه با آب و حباب هایی در داخل آن پُر می‌شوند. حباب‌ها كره‌های شیشه‌ای هستند كه با مایع رنگی پُر شده‌اند. ممكن است این تركیب شامل الكل یا حتی آب با رنگ‌های طبیعی هم باشد.
یك قلاب و وزنه‌ی فلزی به این حباب متصل است كه دما را نشان می‌دهد. دمای مرتبط با هر حباب شیشه ای، روی وزنه ی فلزی متصل به آن، حك شده است. این فلزها وزنه‌هایی با اندازه‌ی معین هستند. وزن هر كدام كمی با دیگری متفاوت است. كاملا نمی‌توانند در یك اندازه و شكل باشند.
حباب‌ها را با اضافه كردن مقدار معینی مایع به آن‌ها وزن سنجی می كنیم، به‌طوری‌‌كه چگالی معینی داشته باشند. بنابراین بعد از اتصال این وزنه‌های معین به حباب، هر كدام چگالی متفاوت خواهند داشت (نسبت جرم به حجم). چگالی‌ها نزدیك به چگالی محیط آبی است.
می‌دانیم جرمی كه در مایع معلق است دو نیروی اصلی را تجربه میكند:
1-كشش رو به پایین گرانشی
2- شناوری رو به بالا
گرانش است كه دما را مشخص میكند. ایده‌ی اصلی این است كه وقتی دمای هوای بیرون از گرماسنج تغییر کرد، دمای آب اطراف حباب تغییر خواهد كرد. وقتی دمای آب تغییر كند، به دلیل تغییر چگالی، یا حباب منبسط می‌شود یا منقبض. حباب‌ها شناور شده سپس ته نشین می‌شوند.
فرض كنیم پنج حباب در گرماسنج داریم:
حباب آبی كه دمای 18 درجه را نشان می‌دهد.
حباب زرد كه دمای 20 درجه را نشان می‌دهد.
حباب سبز كه دمای 22 درجه را نشان می‌دهد.
حباب بنفش كه دمای 24 درجه را نشان می‌دهد.
حباب قرمز كه دمای 26 درجه را نشان می‌دهد.
حباب آبی (18 درجه) سنگین‌ترین (چگال‌ترین) و بقیه‌ی حباب‌ها كمی سبك‌تر و حباب قرمز سبك‌ترین است. حالا فرض كنیم دمای اتاق 22 درجه باشد. وقتی هوای اتاق 22 درجه است، می‌دانیم كه دمای آب هم 22 درجه خواهد بود. حباب‌های آبی و زرد (18 و 20 درجه) طوری تنظیم شده‌اند كه چگالی‌های بالاتر از آب پیدا می‌كنند در نتیجه ته نشین خواهند شد.
حباب‌های بنفش و قرمز از جایی كه چگالی كم‌تری دارند، در بالای گرماسنج شناور باقی می‌مانند. در نتیجه حباب سبز دمای یكسان با آب را خواهد داشت. این حباب كمی پایین تر از دوتای بالایی قرار می‌گیرد؛ این دمای اتاق است!
