خوردن یک بسته چیپس در روز می تواند معادل نوشیدن 5 لیتر روغن در سال باشد. نیاز به گفتن نیست که این اسنکها علاوه بر چربی حاوی نمک و شکر هم هستند.
شاید باور تمام این موارد منفی درباره بسته هایی با اشکال معصومانه و خنده دار در رنگهای روشن در فروشگاه ها خودنمایی می کنند دشوار باشد اما حقیقت این است که این محصولات از نظر صنعتی طوری طراحی شده اند که ذائقه ما را تحریک کرده و به نقطه اعتیاد می رساند.
مایکل ماس نویسنده کتاب" نمک، شکر، چربی: چگونه بزرگان صنعت غذا ما را فریب می دهند" اظهار داشته است که تحقیقاتش نشان می دهد که چگونه شرکتهای بزرگ تولید غذا، چگونه چیپس را از چیپس نسبتا هیجان انگیز دهه هفتاد به بمب هوشمند مغز ما تبدیل کرده اند.
وی توضیح می دهد، وقتی که یک چیپس در دهان خود می گذارید، مزه نمک بی درنگ شما را درگیر می کند. این تأثیری است که در صنعت نمک به آن انفجار طعم گفته می شود.
چیپسهای مدرن نیز سرشار از چربی هایی هستند که این صنعت به آن احساس دهانی می گوید. این موجب می شود که تجربه خوردن چیپسهای امروزی شبیه لذت گاز زدن به یک پنیر چسبناک است. ما این چربی را از طریق عصبی حس می کنیم که به آن عصب سه قلو گفته می شود، هرچه این احساس دهانی بهتر باشد ما از خوردن چیپس لذت بیشتری می بریم.
راز نهایی چیپس در تردی آن است. محققان دریافته اند که هرچه صدای خوردن چیپس بیشتر باشد، فرد از خوردن آن بیشتر لذت می برد.

اعتیادآور بودن چیپس

مسئله اصلی اینجاست که چیپس ها به گونه ای طراحی شده اند که اعتیاد آور باشند. این محصول به قدری دقیق طراحی شده که سازنده نقطه شکستن آن هنگام گاز زدن را نیز به دقت برنامه ریزی کرده است. نکته بعدی نحوه انتخاب برچسب و نوشته های روی بسته برای این نوع محصولات است که گویی به واقع از میزان نکات منفی آن کم می کند.
همه این موارد می تواند توضیح دهد که چرا همه ما این همه به چیپس خوردن علاقمندیم. اما بهای خوردن این اسنک چرب، شکر دار و نمکین توسط سلامتی ما پرداخته می شود.
مصرف بیش از حد این مواد عامل افزایش خطر چاقی، فشار خون بالا، دیابت نوع 2 و بیماریهای قلبی شود. در کودکان مصرف بیش از حد چیپس موجب می شود که آنها در مسیر زندگی با زندگی غیر سالم قدم بگذارند.
براساس اظهارات دکتر داریوش مظفریان متخصص قلب و محقق و پژوهشگر غذا، چیپس در چاقی مسری ایالات متحده نقش مهمی برعهده دارد. همه غذاها با هم برابر نیستند و درمورد برخی حتی میانه روی در خوردن آنها نیز کافی نیست.
وی در تحقیقات خود تمام انواع غذاهای دارای سیب زمینی به ویژه چیپس را عامل چاقی دانسته است.
دکتر مظفریان استادیار پزشکی و همه گیری شناسی دانشکده پزشکی هاروارد اظهار داشت که سطح بالای نشاسته و هیدروکربنات تصفیه شده در بسته های بزرگ و متوسط چیپسهای امروز می تواند سطح گلوگز و انسولین خون ما را تغییر دهد. این عدم تعادل موجب می شود که احساس سیری کمتری داشته باشیم و حس گرسنگی ما افزایش یافته و میزان غذای مصرفی در طی روز نیز بیشتر شود.
براساس اظهارات دکتر مظفریان که خود یک یا دوبار در ماه چیپس را در مقادیر کوچک مصرف می کند، در نتیجه این تغییرات احتمال بازکردن یک بسته چیپس دیگر بیشتر می شود.

خطر خوردن چیپس برای جنین متولد نشده

مصرف میزان چشمگیری از چیپس نه تنها در بدن کودکان و بزرگسالان عدم تعادل ایجاد می کند، بلکه به جنین متولد نشده نیز صدمه می زند.
به گزارش مهر، تحقیقات بریتانیایی نشان می دهد که زنان بارداری که چیپس و اسنک می خورند درست به همان میزانی به جنین خود صدمه می زنند که گویی دخانیات مصرف می کنند. این مسئله به علت وجود یک ماده شیمیایی بی بو و غیرقابل مشاهده ای به نام آکریلامید که می تواند به دی ان ای صدمه بزند.
آکریلامید یک سم عصبی است که نخستین بار در پلاستیکها و صنایع رنگرزی کشف شد. 10 سال پیش دانشمندان سوئدی به این نتیجه رسیدند که وقتی غذاهای فرآوری شده نشاسته ای چون چیپس به طوری صنعتی با دمای بالا تهیه می شود، این سم در مقادیر زیاد تولید می شود.
اکنون تحقیقات انجام شده توسط موسسه تحقیقات سلامت بردفورد ارتباطی بین سطح بالای آکریلامید و تولد کودکانی با وزن کم قائل شده است.
درحال حاضر مطالعه تأثیرات مصرف آکریلامید روی بزرگسالان ادامه دارد.

ارتباط چیپس و بیش فعالی

مصرف چیپس و اسنکها خطرات دیگری هم برای جوانان و نوجوانان دارد که در میان آنها می تواند به بیش فعالی اشاره کرد.
در ماه فوریه یک تحقیق که نتایج آن در مجله Plos One منتشر شده گزارش داد که وقتی موشها رژیم غذایی داشتند که از چیپسهای صنعتی فراهم شده بود مغز آنها در مقایسه با مغز موشهای عادی از نظر فعالیت متفاوت بود.
محققان دانشگاه ارلانگن - نورنبرگ آلمان دریافتند، در این موشها، آن قسمتهایی از مغز که به خواب مربوط است کار نمی کرد، درحالی که قسمتهایی که با حرکت بدن همراه بود فعالیتی بیشتر از همیشه داشت. این تغییرات در مغزها موجب می شود که در رفتار آنها بیش فعالی مشاهده شود.
تحقیقات نشان می دهد که مصرف چیپس میان کودکان به سطح خطرناکی رسیده است و اکنون زمان عملکرد هوشیارانه در این رابطه است.
هرچقدر هم که بسته ها و تبلیغات این خوراکیها فریبنده باشند اما به علت، فقدان درج هشدارها روی بسته های اسنکها باید نسبت به زیادروی بزرگسالان و کودکان در مصرف این اسنکها هوشیار عمل کنیم.

رئیس انجمن تغذیه گفت:
نمك زیاد، رنگ و افزودنی های خوراكی موجود در چیپس و پفك، ذائقه كودكان را به شوری یا بیش خواری هدایت می كند.
دكتر سیدضیاءالدین مظهری با اشاره به مصرف چیپس و پفك در كودكان گفت: این مواد، كودكان را بی اشتها کرده و آنها را برای تامین غذاهای روزمره دچار مشكل می کنند و نیازهای رشدی آنها را تحت الشعاع قرار می دهند. وی با تاكید بر عدم كنترل این نوع تولیدات تصریح كرد: اغلب روغن هایی كه برای تهیه چیپس به كار می رود، احتمال دارد بارها و بارها بجوشد و در آن تركیبات سمی ایجاد شود كه می تواند تاثیر بسیار بدی بر سلامت جسمی و رشد كودكان داشته باشد.
رئیس انجمن تغذیه كشور، روند رشد دوران كودكی را سنگ بنای دوران نوجوانی، جوانی و میانسالی دانست و تاكید كرد : هرگونه تغییر در روند تغذیه می تواند تغییراتی در پارامترهای بیوشیمیایی خون فرد به وجود بیاورد. این متخصص، تغذیه ی صحیح كودكان را نوعی سرمایه گذاری در جهت سالم سازی آنها در سنین بالا دانست و تاكید كرد: توجه به تغذیه صحیح و جلوگیری از تاثیر تبلیغات سوء در جهت تغییر ذائقه كودكان در بلندمدت، تاثیر بسزایی در جامعه دارد.

دكتر مظهری گفت: نتایج تحقیقات نشان می دهد كه اگر در دوران میانسالی، افراد دچار بیماری های قلبی ـ عروقی می شوند، ریشه در تغذیه ی دوران كودكی آنها دارد و حتی كودكانی كه با وزن خیلی كم به دنیا می آیند، مادران آنها در دوران بارداری از سیگار و مشروب استفاده كرده یا دچار سوتغذیه بوده اند .

وی با تاكید بر اینكه به نوزادان تا 6 ماه اول غیر از شیر مادر هیچ ماده دیگری غیر از قطره ویتامین D و A نباید خورانده شود، تصریح كرد: اما متاسفانه در بررسی های انجام شده، به كودكان ایرانی از 2 ماهگی پفك می دهند.

دكتر مظهری با بیان اینكه سلامت كودكان از بعد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیار مهم است، افزود: كودكان سالم بهتر از امكانات موجود در كشور بهره می گیرند و هزینه های كمتری به دولت تحمیل می کنند و بازدهی بیشتری دارند. رئیس انجمن تغذیه كشور ادامه داد:تلاش بر این است كه در بوفه های مدارس به جای غذاهای بی ارزشی مثل چیپس، پفك و نوشابه، از تنقلاتی همانند نخودچی، شاهدانه، كنجد بو داده، برنجك، دوغ و غذاهایی گرم استفاده شود.وی فرهنگ سازی قوی و اصیل تغذیه و رجعت به غذاهای سنتی را كمك بزرگی به ذائقه كودكان دانست و توضیح داد: با یك فرهنگ سازی قوی می توانیم از باورهای غلط و گرایش های نابجا بكاهیم، زیرا این مواد غذایی فاقد ارزش، نسل را فرسوده، كم توان و كم طاقت می كند.

چیپس و کودکان:

مصرف چیپس وپفک کودکان را ازتغذیه ای سالم محروم می کند.درمراحل تهیه پفک پودر ذرت پرس می شودودرحرارت بسیاربالاقرارمی گیردتابه صورت حجیم درآید.درچنین شرایطی روغن موجوددرپفک می سوزد و تولید پراکسید می کند که در حرارت و نورمقدار آن بیشتراست و خوردن آن سلامت کودک راتهدید می کند.همچنین میزان بالای نمک پفک و شوری آن موجب عادت ذائقه کودکان به شوری شده و در نتیجه خطر ابتلا به بیماری فشارخون را افزایش می دهد که در بزرگسالی زمینه ساز بیماریهای قلبی-عروقی وسکته های مغزی می شود.بر اساس این مطالعات پفک 9 برابرحجم خود آب جذب می کند.کودک با خوردن پفک و به دنبال آن آب احساس سیری کاذب کرده و در نتیجه از خوردن غذای سفره محروم ودچارکمبود تغذیه ای می شود.
مصرف چیپس نیز به دلیل شوری و روغن زیاد همان خطرات ذکر شده در بالا را برای سلامتی بدن در بر دارد.کارشناسان تغذیه توصیه می کنند در صورت مصرف اینگونه تنقلات بسیار کم و از انواع معتبرآنها با بسته بندی بهداشتی استفاده شود زیرا چیپس های فله ای در روغن چند بار مصرف درست می شوند که احتمال سرطان زایی دارند.چیپس نیز موجب سیری کاذب می شود و به دلیل اینکه تمام مواد مغذی مورد نیاز برای رشد کودکان را در بر ندارد مصرف مداوم آن قبل از غذا موجب محروم شدن کودک از غذاهای اصلی و در نتیجه کمبودهای غذایی می شود.

خوردن چیپس با ماست از مضرات چیپس کم می کند؟

یك متخصص تغذیه گفت: مصرف چیپس با ماست ویژگی‌ها و ارزش غذایی ماست را كاهش می‌دهد و به‌خصوص برای افرادی كه اضافه وزن و چاقی دارند، مشكل ساز است.
سعید حسینی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی فارس، افزود: ترشی یا شیرینی ماست یكی از خواص ماهیتی آن است كه بر اثر فعالیت‌های لاكتیكی ماست و تبدیل قند لاكتوز شیر به اسیدلاكتیك به وجود می‌آید.
وی گفت: ماست با توجه به تركیبات آن فرآیند اعمال شده، شرایط نگهداری و مایه ماست استفاده شده در آن می‌تواند از درجه ترشی یا شیرینی متفاوتی برخوردار باشد و خواص آنها تفاوت چندانی با یكدیگر ندارد.
این متخصص تغذیه اضافه كرد: ماست به عنوان یك وعده غذایی مناسب در تمام طول روز و حتی میان‌وعده‌ها می‌تواند مصرف شود.
حسینی افزود: ماست منبع خوبی برای پروتئین رژیمی محسوب می‌شود. در هر لیوان ماست تقریباً 10 تا 14 گرم پروتئین وجود دارد كه این مقدار درصد قابل توجهی از نیاز كودكان به پروتئین و رشد را تأمین می‌كند.
وی گفت: همچنین بررسی‌ها نشان داده است كه ماست در كمك به درمان اسهال كودكان مفید است، اسید لاكتیك موجود در ماست باعث سهولت هضم و جذب تركیبات مغذی موجود در غذا می‌شود، به‌ویژه برای كودكان مبتلا به كندی رشد یا بیماری سوءجذب هستند، مفید است.
این متخصص تغذیه اضافه كرد: ماست به تنهایی یك ماده غذایی كامل و سالم به حساب می‌آید و خوردن چیپس همراه آن تا حدودی از این ویژگی‌های غذایی ماست می‌كاهد. خوردن چیپس همراه ماست به‌خصوص برای افرادی كه مشكل اضافه وزن و چاقی دارند تا حدودی مشكل ایجاد می‌كند اما در صورتی كه از ماست كم‌چرب استفاده شود، ممكن است از بروز چاقی جلوگیری كند. در یك برنامه‌غذایی سالم، متنوع و متعادل می‌توان از مصرف ماست و چیپس نیز لذت برد.