خطر سوسیس و کالباس برای بدن
افزایش فشارخون، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان‌ها، بیماری‌های ژنتیکی و مشکلات پوستی، قسمتی از عوارض مصرف بی‌رویه‌ی سوسیس و کالباس‌هاست.
سوسیس و کالباس، یکی از نمونه‌های مواد غذایی است که به راحتی آماده مصرف می‌شود و در عین حال بسیار خوشمزه است و به همین دلیل طرفداران زیادی در میان مردم دارد. اما افزایش استقبال مصرف کنندگان از انواع سوسیس و کالباس، در شرایطی مشاهده می‌شود که بسیاری از متخصصان تغذیه، به مضرات مصرف این نوع مواد غذایی اشاره می‌کنند. این در حالی است که مصرف نوشابه‌ها، سوسیس و کالباس نیز همپای این مواد هر روز افزایش می‌یابد به همین علت اغلب کودکان و نوجوانان با مشکل کمبود آهن، روی و انواع ویتامین‌ها مواجه هستند و رشد آنها به طور کامل انجام نمی‌شود.
سیدضیاءالدین مظهری متخصص تغذیه در این رابطه می‌گوید: 2 مسأله اصلی در موضوع استفاده از سوسیس و کالباس وجود دارد که سوسیس و کالباس از چه موادی تهیه می‌شود و در تهیه این فرآورده آیا از استانداردهای تعیین شده، تبعیت می‌کنند.
تمام محصولات موجود در بازار در کارخانه‌های نام‌آور تولید نمی‌شود، مشخص نیست سوسیس و کالباس‌های فله‌ای موجود در بازار با چه مواد اولیه‌ای و در چه اماکنی تولید می‌شود و نباید میزان مصرف مواد نگهدارنده نیترات و نیتریت در این مواد از میزان استاندارد بیشتر باشد و مدت نگهدارندگی آنها نیز نباید افزایش یابد. این مواد توان دفاعی بدن را تحت فشار قرار می‌دهد و موجب هجوم اسیدهای چرب اشباع شده، می‌شود و عوارض آن به صورت بیماری‌های قلبی، عروقی و سرطان‌ها بروز می‌کند. مصرف استاندارد مواد نگهدارنده مسئله‌ای ایجاد نمی‌کند اما بیش از آن خطرناک است.
1- سوسیس، فشار خون را بالا می‌برد
کارشناسان تغذیه در انگلیس هشدار دادند مقدار نمک موجود در اکثر سوسیس‌ها بیشتر از نمکی است که در یک پاکت چیپس وجود دارد. گروهی از متخصصان تغذیه به مطالعه روی محتوای نمک موجود در گوشت تازه، گوشت منجمد و سوسیس‌ها پرداختند و متوجه شدند از بین 246 محصول مختلف سوسیس که در این کشور توزیع می‌شود مقدار نمک موجود در آنها بیشتر از نمک یک پاکت چیپس است.
در واقع برای هر 50 گرم گوشت فراوری شده در هر وعده خطر بیماری‌های قلبی تا 42 درصد افزایش می‌یابد و خطر دیابت نیز تا 19 درصد بالاتر می‌رود
این متخصصان می‌گویند وقتی فردی در روز فقط 2 عدد سوسیس به عنوان وعده غذایی مصرف می‌کند، حدود نیمی از حداکثر مقدار مجاز مصرف روزانه نمک را دریافت کرده است. این کارشناسان تاکید دارند که گران‌تر بودن کالا به معنی سالم‌تر بودن آن نیست، چون در برخی موارد حتی محصولات گران‌تر، نمک بیشتری دارند.
نمک فشار خون را بالا می‌برد و منجر به سکته مغزی، حمله قلبی، پوکی استخوان و بیماری‌های کلیوی می‌شود به همین خاطر هر فرد مجاز نیست که بیش از 6 گرم نمک در روز مصرف کند.
2- سوسیس و کالباس؛ مضر برای پوست
در سال‌های اخیر استفاده از فرآورده‌هایی چون سوسیس و کالباس به صورت چشمگیری افزایش یافته است. این در حالی است که این مواد در کنار طعم جذب کننده‌ی خود، مضرات فراوانی خواهند داشت.
دکتر فرید صفر، پژوهشگر بیماری‌های پوستی گفت: مصرف زیاد سوسیس و کالباس ممکن است در مواردی کهیر ایجاد کند اما در بیشتر موارد تشدید کننده‌ی برخی بیماری‌های پوستی از جمله خارش و یا بیماری‌های حاد پوستی است.
بیشترین عامل تحریک کنندگی این مواد، فلفل، ادویه و مواد رنگی و افزودنی است که در آن به میزان زیاد وجود دارد بنابراین به افرادی که سابقه بیماری‌های پوستی، خارش یا کهیر دارند، توصیه می‌شود مصرف این قبیل فرآورده‌ها را به حداقل برسانند و ترجیحاً از مصرف آنها خودداری کنند.
ضمناً در بسیاری از موارد اطمینانی از سلامت گوشت مصرفی در این فرآورده‌ها نیز وجود ندارد.
3- خطر بروز سرطان مثانه با مصرف سوسیس و کالباس
مصرف سوسیس و کالباس خطر بروز سرطان مثانه را 30 درصد افزایش می‌دهد. محققان تاکید کردند: مواد افزودنی که در گوشت‌های فرآوری شده شامل سوسیس و کالباس استفاده می‌شوند، خطر ابتلا به این سرطان را تشدید می‌کنند. محققان در تشریح این اثرگذاری، متذکر شدند که نمک‌هایی مثل نیتریت سدیم و نیترات سدیم در این غذاها می‌توانند با اسید معده واکنش انجام داده و در طول فرآیند هضم و جذب غذا، مواد سرطانی را تشکیل دهند.
در این پژوهش دانشمندان انستیتو ملی سرطان در راکویل آمریکا، رابطه بین مصرف افزودنی‌های گوشتی و خطر بروز سرطان مثانه را مورد ارزیابی قرار دادند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا به نقل از روزنامه تلگراف، دکتر آماندا کروس محقق اصلی در این پژوهش یادآور شد که انجام مطالعات بیشتر در این زمینه ضروری است. البته چندین پژوهش دیگر نیز وجود این رابطه را تایید کرده است.
4- سوسیس و کالباس باعث ابتلا به بیماری‌های ژنتیکی می‌شود
محمد تقی اکبری، رئیس انجمن ژنتیک ایران می‌گوید: مصرف سوسیس و کالباس قطعاً در ابتلا به بیماری‌های ژنتیکی اثر دارد، البته این ابتلا به مرور اتفاق می‌افتد.
میزان بیماری‌های ژنتیک در ایران نظیر سایر کشورهاست و در مواردی به دلیل ازدواج خویشاوندی بیشتر از سایر کشورها میباشد. امکانات موجود برای تشخیص و شناسایی بیماری‌های ژنتیکی به این صورت است که سازمان بهزیستی مراکز مشاوره ژنتیک برای بیماری‌های ژنتیک طی دهه گذشته در استان‌های مختلف ایجاد کرده است و مراکز بهداشت سراسر کشور نیز به بیماری‌های ژنتیک پرداخته‌اند.
در حال حاضر حداقل 13 تا 16 هزار بیماری ژنتیکی وجود دارد که برخی از آنها شیوع بالا دارد و شیوع برخی خیلی پایین است. متأسفانه آمار دقیقی از همه مبتلایان به بیماری‌های ژنتیکی نداریم؛ اما در مورد بیماری‌های غربالگری شده مانند تالاسمی می‌توان آمار داد.
مصرف زیاد سوسیس و کالباس ممکن است در مواردی کهیر ایجاد کند اما در بیشتر موارد تشدید کننده‌ی برخی بیماری‌های پوستی از جمله خارش و یا بیماری‌های حاد پوستی است
بیماری‌های ژنتیکی 2 دسته هستند: این بیماری‌ها یا ارثی هستند و از پدر و مادر به ارث می‌رسند یا بر اثر جهش جدید در ژن فرد به وجود می‌آید. به عنوان مثال آکندروپلازی که کوتاهی قد را موجب می‌شود، دوسوم به علت جهش جدید در ژن ایجاد می‌شود. یک‌سوم افرادی که به هموفیلی مبتلا می‌شوند بر اثر جهش جدید است و قبلاً پدر و مادر فرد به آن مبتلا نبوده‌اند.
سیدضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه در این رابطه می‌گوید: مصرف بیش از حد مواد افزودنی در سوسیس و کالباس خطرناک است و رادیکال‌های آزاد که بر اثر استفاده از این مواد به وجود می‌آید، می‌تواند اطلاعات DNA را تغییر دهد و یک سلول سالم را به سمت سرطانی شدن سوق دهد. افرادی که در دوره رشد قرار دارند نیازمند 4 گروه اصلی نان، غلات، سبزی و میوه هستند. هر روزه هر فرد به سبزی پخته یا خام300 تا 700 گرم و میوه 200 تا 400 گرم نیاز دارد. بهبود روش زندگی و مناسب بودن مواد غذایی روی رفتار ژن‌ها تأثیر می‌گذارد.
5- دشمنی سوسیس و کالباس با قلب
تحقیقات تازه حاکی از آن است که گوشت‌های فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس به سلامت قلب آسیب می‌رساند.
به گزارش هلث‌دی‌نیوز، بررسی‌های دانشمندان دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد که چربی‌های گوشت قرمز موجود در گوشت‌های فرآوری شده عامل خطری برای بیماری‌های قلبی است. واژه گوشت فرآوری شده به هر گوشتی اشاره می‌کند که با دودی شدن، نمک سود کردن و اضافه کردن مواد شیمیایی خاص و مواد نگهدارنده تهیه می‌شوند. همبرگر، سوسیس، کالباس و ژامبون‌ها جزو گوشت‌های فرآوری شده هستند.
برای کاهش خطر حملات قلبی و دیابت افراد باید از مصرف زیاد گوشت‌های فرآیند شده اجتناب کنند. به عنوان مثال نباید زیاد در وعده‌های غذایی خود هات‌داگ، سوسیس و یا کالباس بخورند. مصرف این غذاها نباید بیش از یک بار در هفته باشد.
طبق تحقیقات دانشمندان دانشگاه هاروارد روی یک میلیون و دویست هزار نفر که نتایج آن در کنفرانس انجمن قلب آمریکا مطرح شد، مشخص شد 23 هزار و هشتصد نفر از این افراد دچار بیماری‌های قلبی بوده و 2 هزار و دویست نفر هم به سکته مبتلا شده و 10 هزار نفر دیابت داشتند.
مصرف بیش از حد مواد افزودنی در سوسیس و کالباس خطرناک است و رادیکال‌های آزاد که بر اثر استفاده از این مواد به وجود می‌آید، می‌تواند اطلاعات DNA را تغییر دهد و یک سلول سالم را به سمت سرطانی شدن سوق دهد
محققان در این بررسی دریافتند که افرادی که گوشت قرمز فراوری نشده مصرف می‌کردند به طور قابل توجهی کمتر در معرض خطر بیماری‌های قلبی و دیابت قرار داشتند. اما در هر حال خوردن گوشت‌های فرآیند شده با افزایش خطر ابتلا به این دو بیماری ارتباط داشت. در واقع برای هر 50 گرم گوشت فراوری شده در هر وعده خطر بیماری‌های قلبی تا 42 درصد افزایش می‌یابد و خطر دیابت نیز تا 19 درصد بالاتر می‌رود.
به گفته محققان وجود نمک، مواد شیمیایی نگهدارنده و چربی دلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت است. خوب است بدانیم که هم گوشت‌های فراوری شده و هم سایر غذاها نظیر کره و پنیری که دارای چربی‌های اشباع باشند با ابتلا به بیماری‌های مزمن ارتباط دارند و باید در مصرف آنها محدودیت وجود داشته باشد.
ويژگيهاي سوسيس و كالباس مرغوب:
*بايد داراي پوست براق باشند.
*داراي بسته بندي مناسب و بدون حباب هوا باشند.
*پس از پخته شدن كاهش حجم ندهند. هر قدر كيفيت گوشت بكاررفته پايين تر باشد، ميزان چروكيدگي و افت حجمي سوسيس و كالباس نيز پس از پخت بيشتر خواهد بود.
*هر قدر درصد گوشت در فرآورده بيشتر باشد، مرغوبيت آن نيز بالاتر خواهد بود.
*در آنها از خرده هاي نان،آرد و چربي بيش از اندازه استفاده نشده باشد.
* فاقد گلوتن(gluten) باشند. يعني فاقد خرده نان، پودرسيب زميني و برنج باشند. اين سوسيس و كالباس ها ايجاد حساسيت نكرده و از درصد گوشت بالاتري برخوردار ميباشند.
*سوسيس و كالباس نبايد داراي لكه هاي تيره و سبز رنگ باشند.
مضرات سوسيس و كالباس:
*نيترات سديم در بدن انسان به نيتروزآمين تبديل شده و سرطانزا ميباشد. به همين خاطر معمولا ويتامين C را به فرآورده اضافه ميكنند تا از شكل گيري نيتروزآمين طي عمل گوارش جلوگيري شود.
*نيتريت ها بسيار سمي ميباشند. بنابراين در تهيه سوسيس ها در مصرف اين نگهدارنده بسيار احتياط ميگردد. نيتريت در بدن با ميوگلوبين تركيب شده و ماده اي بنام نيتروزگلوبين را ايجاد ميكند كه موجب بروز سرطان معده ميشود.
*فسفات ها با ايجاد اختلال در جذب كلسيم در بدن خطر ابتلا به پوكي استخوان را افزايش ميدهند.
*سوسيس و كالباس حاوي نمك و چربي زيادي ميباشند.
آیا باز هم دوست دارید سویس و کالباس میل کنید ؟
با اینکه سرانه مصرف سوسیس و کالباس در ایران در مقایسه با کشور‌های اروپایی و توسعه یافته بسیار پایین تر است اما نباید ازکنار مصرف روزانه حدود 10 میلیون پرس غذا هایی که با این دو محصول آماده می‌شوند،ساده گذشت .روند طی شده نشان می‌دهد مصرف سوسیس و کلباس یا با انتقاداتی که معمولا منع مصرف و حذف کامل این دو محصول از سبد غذایی راهدف می‌گیرند،مواجه شده که نتیجه بخش نبوده و یا در بسیاری از موارد بی توجهی به مسائل تولید و مصرف را در بر داشته است
بررسی اشکالاتی که در تولید این محصولات وجود دارد می‌تواند تصمیم برای انتخاب گزینه های مناسب را تسهیل نماید.
خمیر مرغ یکی از این اشکالات است، استفاده از خمیر مرغ به جهت كیفیت بسیار پایین این ماده اولیه نسبت به گوشت تنها در محصولات معدود (عمدتا محصولات ارزان قیمت با درصد گوشت كمتر از 50% ) و در كارخانه های كوچك كه به نام و شهرت تجاری خود اهمیت چندانی نمی‌دهند انجام می‌شود . ولی واقعیت تلخ این است كه متاسفانه این محصولات بی كیفیت بخش بزرگی از بازار سوسیس و كالباس كشور را تشكیل می‌دهد.
تكنولوژی دستگاه استخوان گیر (دستگاه تولید خمیر مرغ) بر این اساس است كه مرغ را با پوست و استخوان له می‌كنند و تحت فشار شدید قرار می‌دهند تا اینكه گوشت به فاز مایع درآید. در این هنگام مخلوط تحت فشار را در معرض یك ف.... قرار داده تا گوشت مایع شده از ان رد شود وبه این ترتیب گوشت را به طریق مكانیكی از استخوان و پوست جدا كرده اند.
مشكلات بهداشتی و فنی استفاده از خمیر مرغ:
متاسفانه هیچ سیستم نظارتی بر ساخت دستگاه های استخوان گیر در كشور وجود ندارد. اولین مشكل دستگاه های ایرانی این است كه ف.... آنها بومی‌سازی شده و با كمی‌اغماض اجازه عبور به مقادیر زیادی از بافت پوست و چربی و به خصوص مغز استخوان و نخاع را می‌دهد. درضمن پیچ تظیم سفت كردن خروجی ضایعات هم در اختیار تولید كننده قرار داده شده تا ایشان در صورتی كه دچار فشار اقتصادی شد كمی‌پیچ مذكور را تنگ تر كرده تا درصد استحصال و بهره وری! بهبود یابد و در واقع مقادیری هم استخوان له شده هم همراه خمیر مرغ به خورد مردم رود.
در ضمن ف.... های ساخت ایران هم متاسفانه از جنس آلیاژها مخصوص مشابه اروپایی آن نیست كه در نتیجه در معرض استهلاك شدید قرار دارد و اصولا تعویض و تراش دوباره ف....جز اصلی كسب و كار ساخت دستگاه های استخوان گیر است. ولی روی پنهان قضیه این است كه در پی این استهلاك در واقع در طی یك دوره مستهلك شدن یك ف..... چند صد گرم استیل آلیاژی حاوی آهن و نیكل و دیگر فلزات اساسی به همراه خمیر مرغ به خورد مردم رفته است!
مشكل اساسی بعدی استفاده از مرغ های تخم گذار (مرغ هلندی) است. مرغ تخم گذار مرغی است كه در طی شش ماه تا دو سال از عمرش روزانه یك تخم مرغ تولید نموده و زمانی هم كه توانایی اش در تخم گذاشتن كم می‌شود كشتار می‌شود. وزن مرغ های تخم گذار حدود یك كیلوگرم است و گوشتشان به جهت تلاش فوق العاده این مرغ در تولید تخم مرغ در طی زندگیش از ارزش غذایی پایین تری نسبت به مرغ گوشتی برخوردار است. به جهت سفت بودن و پاره ای ملاحظات بهداشتی عرضه و استفاده از این مرغ ها مجوز بهداشتی ندارد. تا همین ده سال پیش نیز این مرغ ها معدوم می‌شدند و یا حداكثر به كارخانجات تولید خوراك دام سپرده می‌شدند.
طبیعتا قیمت این مرغ نیز به مراتب كمتر از گوشت مرغ گوشتی است. اما با رواج دستگاه های استخوان گیر نیز این مرغ ها به یكباره خواهان پیدا كردند زیرا حالا می‌شد این مرغ های كوچك و ارزان را درسته در دستگاه انداخت و از آن طرف خمیر مرغ گرفت . مشكل اصلی این است كه اندازه كوچك این مرغ ها مطابق با تنظیمات دستگاه های اتوماتیك كشتارگاهی نیست و گاهی داخل شكم مرغ به طور كامل تخلیه نشده است و همچنین بافت پشت مرغ كه محل تجمیع آنتی بیوتیك ها و هورمون هاست گرفته نمی‌شود و اگر كارخانه تولیدی هم دقت نكند(و یا به بیان واضح تر اهمیت ندهد)در نهایت متاسفانه این مواد نیز همراه خمیر مرغ می‌شود .
تاریك ترین قسمت قضیه اینجاست: جمع آوری اسكلت مرغ و بقایای قطعه بندی مرغ از فروشگاه های مرغ فروشی و قطعه بندی های مرغ و سپردن این ضایعات به دستگاه استخوان گیر. متاسفانه حقیقتی است غیر قابل كتمان . با وجود بیش از 200 كارخانه تولید سوسیس وكالباس و صدها واحد قطعه بندی كه مجوز دستگاه استخوان گیر دارند كه در تمام كشور در مناطق دور و نزدیك و در شهرك های صنعتی دورافتاده پراكنده شده اند به راحتی این عمل امكان پذیر است. به هر حال اختلاف قیمت میان ران و سینه مرغ به قیمت كیلویی 6500 تومان با خمیر مرغ كیلویی 800 تومان به راحتی توجیه كار غیر قانونی را حتی اگر لازم باشد نیمه شب انجام شود برای خیلی افراد مهیا می‌كند.
نکته:
سوسیس و کالباس مرغوب یک غذای مناسب میباشد مشروط بر اینکه در مصرف آنها زیاده روی نگردد.
«سوسیس و کالباس و غذاهای آماده نباید بیش از یک نوبت در ماه مصرف شود، زیرا مصرف بیش از حد این مواد به علت نوع پخت و چربی‌های موجود آن سرطان‌زاست.»
این هشدار مدیر کل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در گفتگو با فارس است.
دکتر مرتضی صفوی با تاکید بر این که مصرف اندک سوسیس و کالباس مثلاً ماهی یک‌بار مضر نیست، اما اگر خوردن این غذاها عادت شود و به علت آسانی تهیه و ارزان بودن، بیش از حد مجاز مصرف شود عوارض زیادی را به دنبال دارد که سرطانزا بودن یکی از آن‌هاست.
وی می‌گوید: معمولاً در تهیه سوسیس و کالباس به جای گوشت خوب از چربی‌های مختلف گوشت استفاده می‌شود، ضمن اینکه در طبخ آن نیز از روغن‌های معمولی جامد با ترانس بالا استفاده می‌شود که بسیار مضر هستند.
این هشدار در حالی است که در حال حاضر سرانه مصرف سوسیس و کالباس در اروپا ۶۴ و در ایران ۴ کیلوگرم در سال است، اما به دلیل جوان بودن جمعیت کشور و افزایش اشتغال زنان و همچنین سرعت و سهولت در تهیه این فرآورده‌ها، مصرف آنها در سفره ایرانیان رو به افزایش است.
دکتر صفوی، مدیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در این باره به همشهری می‌گوید: «براساس آخرین آمار بررسی تغذیه کشور که با هدف ریشه‌کنی سوءتغذیه ایرانیان انجام شده است، ۶۳درصد جمعیت مورد مطالعه در تهران چاق‌اند و اضافه وزن دارند، ۲۴ درصد فشار خون، ۵۴ درصد اختلالات چربی خون و ۱۱ درصد نیز دیابت دارند که مهم‌ترین علل بروز آنها گرایش به مصرف زیاد غذاهای فست فود، عدم تحرک و جایگزین شدن سوسیس و کالباس به جای نان و پنیر است.
در این کارخانه‌ها برای این که وضع ظاهری کالباس را مناسب کنند از نیترات استفاده می‌کنند تا آنها به رنگ‌های صورتی و قرمز درآیند و معمولاً فرآورده‌هایی که نیترات کمتری دارند مرغوب‌ترند چون نیتریت و نیترات بعد از مصرف تبدیل به نیتروژآمین شده و سلامتی مصرف کنندگان را تهدید می‌کند.»
به گفته کارشناسان، سوسیس و کالباس جزو آن دسته از فرآورده‌های پروتئینی دست دوم هستند که دیرهضم می‌شوند و جذب پروتئین از آنها کمتر است. همچنین به دلیل نمک سود شدن انواع کالباس و سوسیس مثل کالباس و سوسیس‌های دودی، تند و ادویه‌دار جذب کلسیم و پروتئین کاهش می‌یابد و در نهایت باعث پوکی استخوان می‌شوند. همچنین مواد افزودنی به این فرآورده‌ها باعث ایجاد اختلالاتی در جنین می‌شود.
دباغ مقدم، رئیس کمیته بهداشت مواد غذایی جامعه دامپزشکان در این باره می‌گوید: «استفاده از برخی اعضای دام همچون ریه، طحال، مثانه، نخاع، بافت‌های غده‌ای، سنگدان، رگ و پی، پوست، گوشت کله و چربی‌های احشایی در تولید فرآورده‌های گوشتی، سوسیس و کالباس ممنوع بوده و با کارخانه‌های مصرف کننده این اعضای دام توسط مراجع قانونی برخورد می‌شود.»
رئیس کمیته بهداشت مواد غذایی جامعه دامپزشکان همچنین می‌گوید: «میزان گوشت موجود در سوسیس و کالباس باید حداقل ۵۰ درصد، چربی آن حداکثر ۲۰ درصد و میزان مواد نشاسته‌ای موجود در آن کمتر از ۸ درصد باشد. در ایران بیش از ۵۰ نوع سوسیس و کالباس تولید می‌شود که اختلاف آنها نیز بیشتر به خاطر درصد گوشت، نوع گوشت، ادویه، میزان و نوع چربی و آب افزوده شده است.»
دباغ مقدم در خصوص مواد تشکیل دهنده سوسیس و کالباس نیز این‌گونه توضیح می‌دهد: «مواد تشکیل دهنده سوسیس و کالباس سالم و حاوی مواد مغذی شامل مواد پروتئینی همچون گوشت، سویا، شیرخشک، پنیر، تخم مرغ، انواع چربی‌های خوراکی حیوانی و گیاهی، آرد گندم، نشاسته‌های خوراکی، انواع ادویه و سبزی‌های خوراکی همچون فلفل دلمه‌ای، هویج، قارچ، آب به شکل یخ و مواد افزودنی مجاز است و مصرف سوسیس و کالباس در حد متعادل و در صورت تهیه از کارخانه‌های معتبر، آسیبی به سلامت مصرف کنندگان نمی‌رساند.»
