هایپرتنسیون یا فشارخون بالا یک وضعیت پزشکی است که در آن فشار وارد شونده بر دیواره رگ‌ها و فشار جریان خون از یک حد نرمال و پذیرفته٬ بالاتر می‌رود.

هنگامی‌که فشار خون به هر علت بالا باشد٬ قلب را با هدف پمپاژ دوباره و به گردش درآوردن خون٬ وادار به افزایش حرکت و کار بیشتر می‌نماید. فشار خون بر دو نوع سیستولی و دیاستولی تقسیم و نام‌گذاری می‌گردد که گاهی با نام حد بالا و حد پایین نیز شناخته می‌شود. فشار خون سیستولی٬ فشار موجود در هنگامی‌است که ماهیچه قلب بطور کامل منقبض شده و خون را بدرون سرخرگ یا شریان فرستاده باشد و در مقابل٬ هنگامی‌که قلب در حالت استراحت بین دو ضربان به سر می‌برد و خون به واسطه فشار درون رگ‌ها و دریچه‌های درون‌وریدی در حال بازگشت به قلب و پر نمودن بطن راست است. از دید دانش فیزیک فشار خون به نیرویی گفته می‌شود که توسط خون در جریان، به دیوارهٔ رگ‌ها وارد می‌آید و یکی از علائم اصلی حیات است.فشار یک مفهوم فیزیکی است، مقصود از فشار اشاره به «قدرت» یک مایع متحرک است.

فشار خون با جریان یافتن به شاهرگ‌ها و به رگ‌ها کم می‌شود. اصولا فشارخون در بخشهای مختلف سیستم گردش خون متفاوت است. معمول‌ترین روش اندازه‌گیری فشار خون به‌وسیله فشارسنج است که با استفاده از ارتفاع جیوه برای اندازه‌گیری فشار خون در حال چرخش در رگ‌ها استفاده می‌کند. با این‌که خیلی از فشارسنج‌های فعلی دیگر از جیوه استفاده نمی‌کنند، فشار خون هنوز در تمام دنیا با mmHg یا میلیمتر جیوه اندازه‌گیری می‌شود.

بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان مبتلا به فشار خون نیازمند در مان هستند. فشار خون عامل شماره یک مرگ در جهان است بطوری که نزدیک به ۷ میلیون نفر سالانه در اثر فشار خون کنترل نشده می میرند. فشار خون شایعترین بیماری مزمن در جوامع صنعتی است ؛ همچنین پرفشاری خون مهمترین علت مراجعه بیماران به کلینیک هاست و تنها بیماری است که بیشترین تجویز دارو را در میان نسخه پزشکان به خود اختصاص می دهد. فشار خون مهمترین عامل بیماری قلبی و سکته مغزی است که به ترتیب اولین و سومین علت مرگ را بخصوص در کشورهای پیشرفته شامل می شوند. پرفشاری خون همچنین مهمترین علت نارسایی قلبی است. در همان حال، فشار خون در اکثر بیماران قابل درمان و پیشگیری است. علی رغم این آمارهای تکان دهنده، اهمیت فشار خون همچنان به فراموشی سپرده می شود و اکثریت بیماران فشار خونی تحت نظر یک متخصص قلب و عروق نیستند بطوریکه حتی در متمدن ترین جوامع، تنها یک سوم این بیماران، فشار خون کنترل شده دارند. با افزایش سن، فشار خون افزایش پیدا می کند؛ در جوامع صنعتی۵۰ درصد افراد ۶۹ – ۶۰ ساله و ۷۵ درصد افراد بالاتر از ۷۵ سال، فشار خون دارند.

البته استثنائاتی نیز وجود دارد، مثلاً، معدودی از جمعیتهای بدوی که هنوز پا به عرصه تمدن نگذاشته اند، فشار خون با افزایش سن، افزایش نمی یابد که این خود نشان می دهد که عوامل محیطی، فاکتوری قوی در ایجاد فشار خون و افزایش شیوع آن با بالا رفتن سن هستند. مطالعات نشان داده اند که مرگ ناشی از بیماری های قلبی یا عروقی بصورت خطی و پیشرونده افزایش می یابد. وقتی که فشار خون از مرز ۱۱۵/۷۵ فراتر می رود بطوری که به ازای هر ۲۰ میلی متر جیوه افزایش در فشار سیتولی (فشار ماکزیمم) یا ۱۰ میلی متر جیوه افزایش در فشار دیاستولی (فشار مینیمم)، مرگ و میر دو برابر می شود. علی رغم پیشرفت های گسترده در افزایش دانش ما نسبت به مکانیسم های ایجاد فشار خون و تولید داروهای بسیار در این زمینه، دوسوم افراد مبتلا به این بیماری در سراسر جهان، فشار خون کنترل شده ندارند و فشار خون همچنان مهمترین فاکتور خطر برای بیماری های قلبی – عروقی است. اگرچه مشخص نیست دقیقاً از چه فشاری به بعد، بیماری های قلبی شروع به افزایش می کنند، اما بصورت قراردادی تعریفی از فشار خون ارائه شده است که می تواند در تصمیم گیری برای درمان مفید باشد. براساس این تعریف ؛ فشار خون طبیعی، فشار زیر۱۲۰/۸۰ در نظر گرفته می شود و پرفشاری خون به فشارهای بالاتر از ۱۴۰/۹۰اطلاق می شود. در صورتی که فردی فشار (۱۲۰ ۱۳۹)/(۸۰ ۸۹) داشته باشد، احتمال دارد در آینده ای نزدیک به فشار خون مبتلا شود.

عوامل تشدید کننده فشار خون :

۱ استرس: استرس بخصوص بصورت مزمن می تواند باعث ایجاد فشار خون شود. شاهدی بر این مدعی، مطالعاتی است که نشان دهند? افزایش شیوع فشار خون در میان مشاغل پر استرس چون کارکنان برجهای مراقبت فرودگاه ها یا زندگی در شرایط بد اقتصادی یا اجتماعی است.

بهترین قیمت فروش مبل و صندلی ماساژور

بهترین قیمت فروش مبل و صندلی …
پد دفع سموم بدن؛ فیلترینگ بدن انسان

سم زدایی بدن از بین بردن آلودگی …


۲ چاقی: شیوع چاقی بصورت چشمگیری در طی ۳ ۲ ده? اخیر افزایش یافته است بطوریکه به بزرگترین معضل سلامتی اجتماعی در کشورهای صنعتی بدل شده است. برآورد می شود بیش از یک میلیارد نفر در جهان، چاق باشند یا از اضافه وزن رنج ببرند. مطالعات نشان می دهد که چاقی (بخصوص چاقی شکمی) یکی از عوامل عمد? ایجاد فشار خون است و اضافه وزن شاید بهترین پیشگویی کنند? فشار خون باشد بطوریکه یک رابطه خطی بین افزایش وزن و افزایش شیوع پرفشاری خون وجود دارد. تقریباً ۷۸ درصد مردان و ۶۵ درصد زنان مبتلا به فشار خون، اضافه وزن دارند. از طرفی مطالعات ثابت کرده اند که کاهش وزن در درمان یا پیشگیری از فشار خون مؤثر است بطوریکه کاهش وزنی درحد ۵ کیلو می تواند فشار را تا ۱۰ میلی متر جیوه پائین بیاورد. مصرف نمک اثر قابل توجهی در بیماران فشار خونی دارد بطوریکه حذف نمک اضافه می تواند باعث افت ۱۰ ۵ میلی متر جیوه در فشار خون افراد مبتلا به پرفشاری خون شود و حتی از بروز این بیماری در افراد مستعد جلوگیری کند.

۳ سیگار: مصرف سیگار با تحریک سیستم سمپاتیک باعث سفتی عروق و فشار خون می شود.

۴ علل ثانویه: نادر هستند و ۵ درصد کل موارد فشار خون را شامل می شوند که مهمترین علت آن بیماری های کلیوی و سپس اختلالات هورمونی است. اختلالات خواب به صورت قطع تنفسی هنگام خواب (آپنه) نیز از علل مهم فشار خون بخصوص در افراد مسن است در صورتیکه فشار خون خیلی بالا شد (بالاتر از ۱۱۰/۱۸۰) یا علی رغم مصرف بیش از ۳ دارو پائین نیاید باید به علل ثانویه پرفشاری خون شک کرد.

درمان:

۱ تغییر روش زندگی: ترک عادت های بدرفتاری و غذایی و جایگزین آنها با روشهای درست و سالم می تواند نقش بزرگی در پیشگیری و درمان پرفشاری خون داشته باشد. از جمله این روش ها، ترک سیگار، کاهش وزن و افزایش فعالیت بدنی از بقیه موارد مهمترند. بهترین نوع ورزش که می تواند سلامت قلب و عروق را تضمین کند ۳۰ دقیقه پیاده روی تند یا ۲۰ دقیقه دویدن سریع در اغلب روزهای هفته (حداقل ۵ روز در هفته) است. محدودیت نمک در وعده های غذایی از نکات مهم تغذیه ای است. آسانترین راه برای رسیدن به این هدف، جایگزین کردن غذاهای طبیعی با غذاهای مصنوعی (بخصوص فست فود و کنسروجات) است. استفاده بیشتر از میوه و سبزیجات که منبع غنی از پتاسیم هستند، علاوه بر کنترل فشار خون، می تواند از بروز سکته های مغزی نیز جلوگیری کند.

۲ درمان دارویی: اگر روش های فوق نتواند در کنترل فشار خون مؤثر باشد، دارو درمانی به بیماران توصیه می شود. مطالعات بخوبی نشان داده اند که درمان فشار خون می تواند باعث کاهش خطر سکته مغزی، سکته قلبی و نارسایی قلبی بترتیب به میزان ۴۰ ۳۵ درصد، ۲۵ ۲۰ درصد و۵۰ درصد شود. این موضوع آنقدر اهمیت دارد که گفته می شود با کاهش فشار خون به میزان ۱۲ میلی متر جیوه، از مرگ یک نفر از هر ۱۱ بیمار مبتلا به پرفشاری خون در عرض ۱۰ سال آینده جلوگیری می شود. درمان و کنترل دقیق فشار خون نیازمند پیگیری و حساسیت طولانی مدت بیماران نسبت به درمان خود و مراجعات منظم آنها به کلینیک های قلب و عروق از یک طرف و تعهد و مسوولیت پزشکان در آگاه ساختن بیماران به خطرات پرفشاری خون و تنظیم دقیق داروها و نیز تجویز داروهای در دسترس است.

از آنجایی که بسیاری از افراد مبتلا به فشارخون، از بیماری خود آگاه نیستند، توصیه بر کنترل منظم آن وجود دارد، زیرا این بیماری مانند بالا بودن چربی‌های خون، می ‌تواند برای سال ها بی‌ سر و صدا وجود داشته باشد، بدون آن که هیچ گونه علائمی را در شخص مبتلا بروز دهد. از این رو مواردی به شکل توصیه ‌وار در زیر مطرح می ‌گردد و امید است با به کاربندی این موارد، به حل مشکل بالا بودن فشارخون بپردازید:

1 - مصرف آب سالم و گوارا را به میزان قابل توجهی در روز توصیه می ‌کنم. یک لیوان آب میوه ی رقیق شده با اندکی پودر ویتامین C ، موجب بهبود عملکرد دستگاه ایمنی و ترمیم سرخرگ‌ها می ‌شود.

2 - مصرف نان‌ها و مواد کربوهیدراتی تهیه شده از آردهای سفید و بدون سبوس (تصفیه شده) را به حداقل برسانید و از نان‌های سبوس‌دار به خصوص حاوی سبوس جو دو سر استفاده کنید.

3 - مصرف قند و شکر و سایر فرآورده‌های تهیه شده از آنها مثل نوشابه‌ها، مربا، ژله، شکلات، کیک‌ها و شیرینی‌ها را محدود یا حذف کنید.

4 - تحقیقات ثابت کرده است که کودکان پیش دبستانی که هر روز 4 وعده میوه و سبزی و دو وعده لبنیات مصرف می ‌کنند، در نوجوانی فشار خون پایین‌ تری نسبت به سایر افراد دارند و در اصل احتمال ابتلا به حمله ی قلبی، سکته و سایر بیماری های ناتوان ‌کننده در افرادی که زودتر به فشار خون مبتلا می ‌شوند، بیشتر است.

5 – سعی کنید غذا را کامل بجوید و حتماً غذای خود را در محیطی آرام و به دور از استرس و تشنج میل فرمایید.

6 - با اجتناب از مصرف غذاهای خیلی گرم یا خیلی سرد، اعمال هضمی را بهبود بخشید.

7 - نوشیدن هر نوع نوشیدنی را با غذا و در کنار غذای اصلی به دلیل تداخل در هضم محدود کنید.

8 - از مصرف غذاهای سرخ کرده یا غذاهایی که در درجه ی حرارت‌های بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه می ‌شوند، خودداری کنید و به خاطر داشته باشید، استفاده ی چند باره از روغن‌های آشپزی عاملی در بالا بردن فشار خون است.

9-از مصرف مواد حاوی افزودنی‌ها و غذاهای فرایند شده که حاوی مقدار زیادی نمک و ادویه‌ها هستند، مثل انواع سوسیس و کالباس، غذاهای کنسروی، شورها، ترشی‌ها و چاشنی‌های کارخانه ‌ای جداً خودداری کنید.

10 - چای، قهوه و شکلات را بسیار محدود کنید و تا 1 ساعت پس از صرف غذا چای ننوشید و به جای آنها از چای‌ها و دم‌کردنی‌های گیاهی (مثل گل گاو زبان) استفاده کنید.

11 - از مصرف نمک و غذاهای پُر نمک و ادویه بپرهیزید. به جای نمک می ‌توانید از سبزیجات تازه یا خشک، ادویه‌‌جات مفید (زردچوبه- دارچین و...)، پودر سیر و پیاز و آب لیموی تازه استفاده کنید.

12 - موادی مثل کره، خامه، مارگارین، دنبه، سس‌ها و روغن‌های جامد را از برنامه ی غذایی حذف کرده و به جای آنها از روغن زیتون- روغن‌های گیاهی مایع و روغن‌ ماهی استفاده کنید.

13 - مغز‌ها و دانه‌های گیاهی مثل گردو حاوی موادمغذی بی ‌شماری هستند. می ‌توانید از آنها در رژیم غذایی روزانه بهره ببرید. استفاده از آنها در سالادها به خوش طعم و مقوی کردن آنها کمک شایانی می ‌کند.

14 - حداقل 3 بار در هفته ماهی بخورید و به جای گوشت‌های قرمز سعی کنید از گوشت سفید استفاده کنید.

15 - از استرس بپرهیزید، زیرا یکی از عوامل بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل می‌ کند، استرس و عصبانیت است.

16 - هر روز زمانی را برای استراحت در نظر بگیرید و به خاطر داشته باشید، کار کردن بی ‌وقفه بیشترین فشار را بر سلامتی شما وارد خواهد آورد. حتی اگر عادت به خوابیدن در میانه ی روز ندارید، برای دقایقی چشم‌ها را روی هم گذاشته و به استراحت بپردازید.

17 - ورزش‌هایی مثل: پیاده ‌روی، شنا، دوچرخه?سواری ورزش‌های مناسبی برای پایین آوردن فشار خون به شمار می ‌آیند. بنابراین حداقل 3 بار در هفته و هر بار حداقل 30 دقیقه ورزش کنید.

18 - از گلپر، آویشن، نعناع خشک، کنجد و... به جای نمک استفاده کنید.

19 - سیگار را به طور کامل از برنامه ی‌ زندگی خود حذف کنید.

امید است با راهکارهای تغذیه ‌ای ارائه شده گامی مؤثر در جهت کاهش فشار خون و از بین علل ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی بردارید و جاده ی زندگی را با همواری بیشتری طی کنید.


عواملی که باعث بالا رفتن فشار خون می‌ شوند:

* استرس:
هنگامی که در وضعیتی فوق ‌العاده، اعم از تغییر موقعیت، اضطراب، عصبانیت و... قرار می ‌گیریم، بدن ما فعالیت خود را با یک سری تغییرات سریع داخلی تنظیم می‌ کند که یکی از مهم‌ترین آنها، آزاد شدن هورمون آدرنالین از غدد فوق کلیوی است که با افزایش تعداد ضربان قلب و تنگ کردن عروق به کمک یک سری ترشحات دیگر، منجر به بالا رفتن فشار خون و رسیدن خون اکسیژنه به عضلات و مغز می ‌شود.


* نمک:

ثابت شده است که شیوع فشار خون بالا در مناطقی از جهان که مصرف نمک بالاست، بیشتر است. مصرف نمک زیاد از دوران شیرخوارگی پایه‌ ای برای بالا رفتن فشار خون در سنین بالاتر خواهد شد. محدود کردن نمک در سال های بعدی برای بازگرداندن فشار خون به سطح مناسب کافی نیست و کمی منجر به بهبودی می ‌شود.

یک قاشق چای خوری نمک حاوی 2300 میلی گرم سدیم است که این مقدار معادل کل مقدار مصرفی توصیه شده ی روزانه را تشکیل می ‌دهد.


* سیگار:
با اولین پک به سیگار یا پیپ، فشار خون سیستولیک تا 25 میلی ‌متر جیوه افزایش می ‌یابد و علت آن نیز، آزاد شدن آدرنالین است.

* تصلب شرایین (سخت ‌شدن دیواره رگ‌ها):
تصلب شرایین علت اصلی پرفشاری مزمن خون است که عامل شروع آن، آسیب به جدار داخلی عروق است و به دنبال رسوب کلسیم، کلسترول و فیبرین و... در جدار عروق رخ می ‌دهد.


* چاقی:
فشار خون بالا در افراد چاق، دو برابر افرادی که اضافه وزن ندارند و در محدوده وزن طبیعی هستند، شایع ‌تر است. در این موارد، کاهش اندک وزن نیز به پایین آوردن فشار خون شما کمک می‌ کند.