» » فواید و خواص تغذییه ای شیرین بیان

مهرگان
 
 
 

فواید و خواص تغذییه ای شیرین بیان

2 تیر 1392

خصوصیات عمومی
شیرین بیان با نام علمی Glycyrrhiza glabra در خانواده نخودها یا Fabaceae قراردارد. گیاهی است چند ساله و انبوه و به ارتفاع 1 تا 2 متر می رسد، برگها مرکب و دارای 4 تا 7 جفت برگچه و یک برگچه انتهایی می باشد که برگچه ها بیضوی بوده و کناره آنها صاف می باشد. گلها نامنظم و به رنگهای ارغوانی ، زرد یا بنفش به صورت مجتمع در انتهای ساقه های گلدهنده مشاهده می شوند.

زمان ظهور گلها اوایل تابستان است. ریشه شیرین بیان نسبتاً قطور بوده و طویل می باشد بطوریکه از 30 تا 200 سانتیمتر طول دارد.

شیرین بیان انواع مختلفی دارد که به شرح زیر هستند:

1- واریته اسپانیایی "G. typical" که میوه آن صا و بدون کرک و ریزومها قهواه ای و به قطر 6 تا 18 میلیمتر می باشد.

2-واریته روسی "G. glandulifera" که پیکره رویشی آن چسبناک و دارای ریشه های متعدد به ضخامت 5 سامتی متر، پوست ریشه فلس دار و قهوه ای رنگ و دارای شیرینی ملایم می باشد.

3- واریته ترکی "G. pallida" که ضخامت ریشه آن حدود 8 سانتی متر است.

4- واریته ایرانی "G. violacca" که ریشه های آن نیز بسیار ضخیم است.


خواص دارویی:

شیرین بیان از دو واژه یونانی گلیکیس به معنای شیرین و ریزا به معنای ریشه مشتق شده است.این گیاه در حدود 400 سال پیش در مصر مورد استفاده بوده و فراعنه از ریشه آن نوشیدنی به نام "مای سوس" بدست می آوردند.

ماده موثره شیرین بیان اسید گلیسریزیک می باشد که حدود 50 مرتبه از قند شیرین تر بوده و میزان آن در گیاه حدود 5 تا 20 درصد می باشد. اسید گلیسریزیک با افزایش سن گیاه افزایش می یابد و گیاهشناسان معتقدند که اسید در واریته ایرانی بیشتر از سایر واریته هاست.

1- از شیرین بیان در صنایع داروسازی، نوشابه سازی، شیرینی سازی و دخانیات استفاده می شود.

2- ماده موثره آن مدر و ملین بوده و بواسطه وجود بعضی فلاونوییدها از جمله"لیکوییریتوزید" اثر مفید بر روی زخم اثنی عشر دارد.

3- شیرین بیان به عنوان آرام بخش و خلط آور، ضد التهاب و ضد اسپام، ضد نفخ و ضد سرفه مورد استفاده قرار میگیرد.

4- در برطرف کردن التهاب مخاط برونشها، یبوست مورد استفاده دارد و به طور کلی مقوی معده می باشد.


طرق مصرف:

1- 25 تا 30 گرم شیرین بیان را در یک لیتر آب بجوشانید و سپس مصرف نمایید.

2- از مخلوط مساوی شیرین بیان با بید گیاه و دم کرده آن نوشابه ای خنک و ادرارآور بدست خواهد آمد.

3-در عفونتهای گلو و برونشها و همچنین درد روده ها ابتدا 50 گرم ریشه شیرین بیان را در یک لیتر آب به مدت 5 دقیقه بجوشانید و به مدت 12 ساعت به حال خود رها کنید تا خوب خیس بخورد سپس مصرف کنید.

4- در مواردی که زبان قرمز شده یا روی آن دانه زده و یا ترک خورده، 200 گرم شیرین بیان را در یک لیتر آب بجوشانید به طوریکه سه چهارم آب آن تبخیر و کم گردد، سپس این جوشانده را برای شستشوی دهان بکار برید.

5- جوشانده فوق برای شستشو و کمپرس چشم وقتی مبتلا به ورم ملتحمه یا بلفاریته شده است نیز مفید است.

نام انگليسي : Liquorice
نام علمي : Glycyrrhiza glabra


كليات گياه شناسي

شيرين بيان گياه بومي ناطق مديترانه است و در ايران در اكثر نقاط كشور مي رويد . شيرين بيان گياهي است چند ساله و داراي ساقه اي بطول يك متر كه در نواحي معتدل تا ارتفاع دو متر مي رسد . برگهاي آن مركب از تعدادي برگچه هاي فدر و سبزرنگ مي باشد . گلهاي آن برنگ بنفش ، سفيد . زرد است ميوه آن مانند نيام و محتوي 5 تا 6 دانه مي باشد .

ريشه شيرين بيان بطور خيلي عميق در زمين فرو مي رود . پوست ريشه قهوه اي سير وس ياه است . مغز ريشه زرد رنگ بوده و طعم آن بسته بانواع مختلف تغيير مي كند . مثلا شيرين بيان اسپانيا طعم ملايم درد در حاليكه شيرين بيان يونان داراي طعم تلخ است .

تركيبات شيميايي:

ريشه شيرين بيان داراي گلوكز ،‌ساكاروز ، آسپاراژين ، مواد آلبوميدي ،‌رزين و كمي اسانس ميباشد . ماده اصلي كه باعث شيريني اين گياه است گليسيرين خوانده مي شود . در شيرين بيان ماده اي بنام لكوريتي جنني چالكون وجود دارد كه خاصيت دفع اسپاسم عضلات را دراست .

خواص داروئي:

شيرين بيان از مظر طب قديم ايران معتدل است .

شيرين بيان را بصورت قطعات كوچك به قطر 0/5 سانتيمتر و طول 1/5 سانتيمتر بفروش مي رسانند .

1)مهمترين خاصيت شرين بيان كه جديدا كشف شده است و در آلمان و اروپا و آمريكا ساتفاده مي شود درمان كننده زخم معده و سرطان معده است براي اين منظور شربت شيرين بيان را تهيه كرده و هر روز بمقدر يك قاشق غذا خوري قبل از غذا به مريض بدهيد و اگر اين عمل را تا 4 ماه تكرار كنيد شخص معالجه خواهد شد .

2)براي تقويت عمومي بدن مفيد است

3)خوردن آن از پيري جلوگيري مي كند

4)براي نرم كردن سينه موثر است

5)زخم ها و تاول هاي پوست را با چاي شيرين بيان شستشو دهيد تا زود خوب شود .

6)ملين است و معمولا آنرا با گياهان ديگر مخلوط مي كنند كه انقباضات را كم مي كند

7)مدر و عرق آور است

8)براي برطرف كردن زخم و التهاب دهان ريشه شيرين بيان را بمكيد .

9)سرفه را برطرف مي كند

10)ورم معده را برطرف مي كند

11)تنگي نفس را تسكين مي دهد

12)براي درمان سوء هاضمه مفيد است

13)براي از بين بردن نفخ شكم مفيد است

14)چشم را تقويت كرده و رفع سردرد مي كند براي اين منظو از فرمول زيراستفاده كنيد :

2 گرم ريشه شيرين بيان را پودر كرده و با يك گرم شكر و يك گرم رازيانه مخلوط كنيد سپس آنرا در آب خيس كرده و هر روز بخوريد.

15)براي درمان موخوره چاي شيرين بيان را به سر بماليد .

16)براي رفع بوي بد زير بغل و پا از برگ هاي شيرين بيان پماد درست كرده و در اين قسمت ها بگذاريد .

طرز استفاده:

دم كرده شيرين بيان : مقدر 50گرم ريشه بدون پوست شيرين بيان را آسياب كرده و در يك ليتر آب جوش بريزيد و بگذاريد مدت 10 دقيقه دم بكشد .

جوشانده شيرين بيان : 20 گرم ريشه شيرين بيان بدون پوست را آسياب كرده و در 100 گرم آب ريخته و آنقدر بجوشانيد كه دو سوم آن باقي بماند .

شربت شيرين بيان : ريشه شيرين بيان بدونپ وست را آسياب كرده و با آب مخلوط كرده و آنقدر بجوشانيد تا غليظ شود

تكه هاي شيرين بيان : مانند آب نبات مي توانيد در دهان گذاشته و بمكيد .

مضرات :
استفاده زياد از شيرين بيان براي طحال مضر است و اگر مي خواهيد از شيرين بيان براي برطرف كردن بيماري و براي مدت طولاني استفاده كنيد بهتر است آنرا با كتيرا بخوريد .

---

 
 
برای مشاهده بهتر سایت از مرورگر فایرفاکس ، اُپرا و یا گوگل کروم استفاده نمایید