تمرین نقش ها نیز در این دوران حادث می‌شود که اهمیت غیر قابل اغماضی در شکل گیری هویت فرد دارد . امروزه یکی از مهم ترین عوامل خارجی که بر شکل گیری هویت شخص تاثیر قابل ملاحظه ای دارد ، رسانه است . انسان قرن بیست و یکم بخش قابل ملاحظه ای از زمان بیداری خود را در کنار رسانه ها می‌گذراند ، با مخلوقات آن زندگی می‌کند ، از آن الگو می‌پذیرد و واقعیات زندگی خود را با آن منطبق می‌کند . رسانه ها انواع مختلفی دارند که شامل سینما ، اینترنت ، رادیو ، تلویزیون و شبکه های کابلی و ماهواره‌ای می‌شوند . موضوع بحث ما در این جا ، تاثیر شبکه‌های ماهواره‌ای که به صورت غیر قانونی و بدون نظارت دولت و دیگر دستگاه‌های نظارتی مورد استفاده خانواده ها قرار می‌گیرند ، بر شکل گیری هویت نوجوان ایرانی است .

بر اساس آمارها و گمانه زنی‌ها در حدود 40 درصد از خانواده‌های ایرانی به تماشای شبکه‌های ماهواره‌ای می‌نشینند. بی‌تردید اعضای نوجوان این خانواده‌ها نیز بی تمایل به استفاده از این شبکه‌ها نخواهند بود . دلیل این امر را می‌توان در موارد زیر جست و جو کرد :

1- عدم وجود برنامه‌های جذاب و متناسب این رده سنی ، داخل کشور و از طریق کانال‌های قانونی : در گذشته ای نه چندان دور ، در سال‌های پس از انقلاب و علی‌الخصوص در دهه 70 ، بخش عمده برنامه های صدا و سیما و سینمای کشور ، برنامه های کودک و نوجوان بودند که برخی از آن ها به دلیل قوت ساختاری و جذابیت‌های خاص خود نه تنها کودکان و نوجوانان را مجذوب خود کردند ، بلکه پدر و مادرها و دیگر بزرگسالان را نیز پای جعبه جادویی می‌نشاندند .
مثلا کلاه قرمزی و پسر خاله در سال 73 با بلیت 80 تومانی، 171 میلیون تومان فروخت و به پربیننده ترین فیلم تاریخ سینمای ایران تبدیل شد .

اما خلاء چنین برنامه هایی در رسانه های امروزی داخل کشور کاملا احساس می‌شود ، نتیجه این که کودکان از ابتدا رو به سوی ماهواره‌ها می‌آورند و آن را به عنوان رسانه محبوب خود بر می‌گزینند و تغییر این امر در دوره نوجوانی و پس از آن کار ساده‌ای نیست .

عامل دیگری که البته به طور غیر مستقیم تاثیر گذار می‌شود ، نبود برنامه‌های جذاب برای کل خانواده است که با سوق دادن خانواده به سمت تماشای برنامه‌های ماهواره‌ای ، فرزندان را نیز ناچار می‌کند که هم پای والدین خود به تماشای برنامه‌های ماهواره‌ای که معمولا نیز متناسب با سنشان نیست ، بنشینند .

2- موارد دیگری چون تبلیغات و حس کنجکاوی و امثالهم هم می‌تواند از دلایل رجوع این قشر سنی به ماهواره باشد. اما علت العلل این پدیده را باید همان نبود خوراک مناسب و جایگزین که در بالا آمد عنوان کرد .

آسیب‌هایی که از تماشای برنامه‌های ماهواره توسط نوجوانان ، آینده جامعه را تهدید می‌کند ما را بر آن می‌دارد که در فکر چاره ای برای این موضوع باشیم . آسیب هایی از جنس :

1. مساله تعارض نظام ارزش‌ها : همان طور که پیش از این ذکر آن رفت ، دوره نوجوانی ، دوره آشنایی با ارزش ها و تمرین نقش هاست . تماشای شبکه‌های ماهواره‌ای ولی معیارها و هنجارهایی متفاوت با جامعه اسلامی ما را عرضه می‌کند . و سردرگمی ناشی از این موضوع با شدت بیشتری دامن گیر نوجوانان بی تجربه خواهد شد تا بزرگسالان .

2. نا به هنجاری های اخلاقی : محتوای نادرست برنامه های ماهواره‌ای می‌تواند هم باعث ایجاد مسائلی چون خود ارضایی ، خشونت طلبی ، دیگر آزاری و گوشه گیری شود و هم همان طور که در بالا آمد ، بسیاری از ضد ارزش های جامعه ما را به عنوان رفتاری معمول در نهاد شخص پایدار کند ، مسائلی مانند مصرف نوشیدنی های الکلی و ....

3. از دیگر آثار سوء مشاهده‌ی برنامه های ماهواره ها می‌تواند سوق دادن زودرس نوجوان به سوی زندگی بزرگسالی و ایجاد عقده های روانی و شکل گیری ناقص شخصیت نوجوان باشد.

4. افراط در تماشای برنامه‌‎های ماهواره‌ای منجر به کم تحرکی ، کاهش زمان خواب ، کاهش میزان مطالعه و افت تحصیلی و ایجاد ناراحتی‌های عصبی و کاهش تمرکز خواهد شد .

اما برای مقابله با این آسیب ها چه باید کرد ؟ یک راه حل مشخص ، برخورد سخت و قانونی با استفاده کنندگان از تجهیزات ماهواره‌ای است . قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره مصوب 1373 اشعار می‌دارد استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای به جز در مواردی که قانون مقرر داشته ممنوع است و وزارت کشور موظف است با استفاده از نيروهاي انتظامي و يا نيروي مقاومت بسيج در اسرع وقت نسبت به جمع‌آوري تجهيزات دريافت‌ از ماهواره اقدام نمايد . هم چنین با به کارگیری دیگر وسایل با این پدیده مقابله کند . اما وضعیت کنونی نشان می‌دهد که این قانون و هم چنین دیگر تدابیر به کار گرفته شده مانند پارازیت انداختن ، منطبق با حقایق جامعه کنونی نبوده است و پاسخ گو نیست . به خصوص در مورد موضوع بحث ما که نوجوانان هستند ، باید جایگزینی برای تامین نیاز های آنها تدبیر شود . علاوه بر بهبود برنامه‌های صدا و سیما و دیگر رسانه های هم سو و قانونی ، باید فرصت های تفریحی ، ورزشی و فرهنگی فارغ از این رسانه ها تدبیر کرد تا از تهدید مشترک تمام این رسانه ها که مسائلی مانند کم تحرکی ، افت تحصیلی ، کاهش تحرک و امثالهم هستند، اجتناب شود .

در مورد تقویت و جذاب سازی برنامه های رسانه ها هم باید به این نکته توجه شود که تا زمانی که این برنامه‌ها در فضای گفتمانی انقلاب اسلامی و منطبق با ارزش ها ایرانی اسلامی نباشد ، و در واقع این برنامه‌ها تنها از نظر کیفی بهبود یابند و از نظر محتوایی در تقابل با برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌ای نباشند ، این بهبود تاثیری نخواهد داشت. اولا در این صورت تنها مفهوم مورد نظر این برنامه‌ها از شبکه‌های ماهواره‌ای به کانال‌های داخلی منتقل شده است. ثانیا با توجه به واقعیت‌های حال حاضر ، از نظر توانمندی های فنی و جذابیت های بصری، امکان رقابت پایاپای رسانه های داخلی با آثار غربی وجود ندارد و ساختن تقلیدهای کاریکاتور مانند از برنامه‌های ماهواره‌ای هم تاثیر عکس دارد . به نظر می‌رسد تنها با تکیه بر فرهنگ و هنر ملی و مذهبی خود می‌توان به مقابله با هنر منحط غرب ( و اخیرا شرق ) پرداخت . کاری که پیش از این در امثال «بچه های آسمان» و «کلاه قرمزی» انجام شد. امروز هم تاریخ اساطیری ایران و الگو های اسلام می‌توانند به راحتی جایگزین افسانه‌های کره‌ایی و ترکیه‌ای شوند.

اِنَّما قَلبُ الحَدَثِ کَا لاَرضِ الخالِیَةِ ما اُلقِیَ فیها مِن شَیئٍ قَبِلَتهُ.

دل نوجوان مانند زمین آماده است که هر بذری در آن افشانده شود می‌پذیرد.

امام علی (ع) - نامه 31 نهج البلاغه

از دیدگاه روان شناسی ، نوجوانی یکی از بحرانی ترین و حساس ترین دوره های زندگی انسان به حساب می‌آید. این دوران که طبق یکی از نظریه های روان شناسی، سنین 12 تا 16 سالگی را در بر می‌گیرد، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و سرنوشت آینده خوب فرد با تصمیمات درست و منطقی و همچنین سرنوشت آینده بد و نا به هنجار فرد با تصمیمات و عملکردهای نادرست و غیر اصولی این دوره گره خورده است. در مرحله نوجوانی، یک سلسله تغییرات اساسی و مهم در دستگاه روانی ایجاد شده و بر اساس آن، انسان توانایی درک و تحلیل مسائل انتزاعی را پیدا می‌کند . بخش عمده ای از رشد روانی و عاطفی فرد ، جامعه پذیری و تمرین نقش ها نیز در این دوران حادث می‌شود که اهمیت غیر قابل اغماضی در شکل گیری هویت فرد دارد . امروزه یکی از مهم ترین عوامل خارجی که بر شکل گیری هویت شخص تاثیر قابل ملاحظه ای دارد ، رسانه است . انسان قرن بیست و یکم بخش قابل ملاحظه ای از زمان بیداری خود را در کنار رسانه ها می‌گذراند ، با مخلوقات آن زندگی می‌کند ، از آن الگو می‌پذیرد و واقعیات زندگی خود را با آن منطبق می‌کند . رسانه ها انواع مختلفی دارند که شامل سینما ، اینترنت ، رادیو ، تلویزیون و شبکه های کابلی و ماهواره‌ای می‌شوند . موضوع بحث ما در این جا ، تاثیر شبکه‌های ماهواره‌ای که به صورت غیر قانونی و بدون نظارت دولت و دیگر دستگاه‌های نظارتی مورد استفاده خانواده ها قرار می‌گیرند ، بر شکل گیری هویت نوجوان ایرانی است .

اثرات منفی ماهواره در دوران بلوغ

براي به حداقل رساندن تاثيرات منفي و مخرب تلويزيون و ماهواره بر روي کودکان، ابتدا بايد با اين تاثيرات آشنا شويم. در زير مهمترين مسائل را در اين زمينه برايتان مطرح مي کنيم.


خشونت
طي دو دهه ي اخير، صدها تحقيق براي بررسي تاثير برنامه هاي خشونت آميز تلويزيون بر کودکان و نوجوانان انجام گرفته است. گرچه رابطه مستقيم علت و معلولي براي اين مسئله يافت نشده است، اما توافق اکثريت بر اين است که برخي کودکان نسبت به تصاوير و پيام هاي خشونت آميز آسيب پذيرند.


محققان واکنش کودکان را نسبت به برنامه هاي خشونت بار تلويزيون به سه دسته تقسيم کرده اند:

ترس بسيار زياد – که سندرم "دنياي وحشت" نيز ناميده مي شود
کودکان، به ويژه دختر بچه ها، بسيار بيشتر از بزرگترها قربانيان خشونت تلويزيون به حساب مي آيند و اين مسئله باعث مي شود از دنياي اطراف خود نيز بيشتر ترس و واهمه داشته باشند.

حساسيت زدايي نسبت به خشونت هاي واقعي زندگي
برخي از خشونت آميزترين برنامه هاي تلويزيون، کارتون کودکان است، که در آن خشونت به طريقي خنده دار به نمايش درمي آيد. و نتايج و عواقب واقعي خشونت به ندرت نشان داده مي شود.

افزايش رفتارهاي خشونت بار
اين مسئله به ويژه در نوجوانان بسيار شديد است و ايندسته از کودکان و نوجوانان پس از تماشاي برنامه هاي خشونت آميز از تلويزيون، رفتارهايشان خشونت آميزتر ميشود.


والدين بيش از هر چيز بايد مراقب آنچه فرزندانشان در اخبارهاي تلويزيون مي بينند باشند، چون تحقيقات نشان داده است که کودکان بيش از برنامه هاي خشونت آميز ديگر، نسبت به خشونت هاي اخبار ترس و واهمه دارند. با بزرگتر شدن بچه ها، ترس آنها از اتفاقات خشونت آميز واقعي بيشتر مي شود چون قادر به درک تفاوت بين واقعيت و خيال مي شوند.


تاثير در رشد سالم کودکان
تلويزيون اگر وقتي را که کودکان براي انجام فعاليت هاي مهم در رشد فکري و جسمي به آن نياز دارند به خود اختصاص دهد، ممکن است بر يادگيري و عملکرد کودکان در مدرسه نيز تاثير بگذارد. بيشتر وقت اضافه کودکان، بايد صرف فعاليت هايي مثل بازي کردن، خواندن، کشف طبيعت، يادگيري موسيقي يا شرکت در ورزش هاي مختلف شود.


تماشاي تلويزيون که فعاليتي نشسته است، نشان داده شده که يکي از عوامل مهم در چاقي کودکان به شمار مي رود. بر طبق اتحاديه قلب و سکته در کانادا، تقريباً يکي از هر چهار کودک کانادايي، بين 7 تا 12 سال، به چاقي مبتلاست. صرف وقت بسيار زياد در جلو تلويزيون معمولاً به قيمت از دست رفتن فعاليت هاي پر جنب و جوش تر تمام مي شود.


در مقاله اي که با هدف "اعتياد به تلويزيون" نوشته شده است، بررسي شده که چرا براي کودکان و بزرگسالان، خاموش کردن تلويزيون دشوار است. طبق تحقيقات انجام گرفته، تماشاگران با تماشاي تلويزيون احساس آرامش موقتي مي کنند اما اين آرامش با خاموش شدن تلويزيون به طور کلي از بين مي رود. برخلاف احساس پر انرژي که افراد پس از انجام ورزش يا فعاليت هاي پر جنب و جوش پيدا مي کنند، پس از تماشاي تلويزون احساس مي کنند که از انرژي تخليه شده اند. طبق اين مقاله، اين همان طعنه تلويزيون است: مردم معمولاً زماني بسيار بيشتر از آنچه قصد داشته اند به تماشاي تلويزيون مي پردازند، در حاليکه اين تماشاي طولاني مدت، حاصل و نتيجه کمتري برايشان مي آورد."

علاوه بر شيوه زندگي يکجانشيني، تلويزيون مي تواند با تبليغات بسيار زياد غذاهاي چاق کننده و تنقلات مضر نيز منجر به چاق شدن روزافزون کودکان شود. طبق انجمن مربوط به مسائل کودکان در کانادا، اکثر تبليغات مواد غذايي در برنامه هاي مخصوص کودکان، فست فود، شکلات، و تنقلات چاق کننده است. و تبليغات موادغذايي سالم فقط 4 درصد کل اين تبليغات را شامل مي شود.


هزينه ي بسيار هنگفتي صرف ساخت اين تبليغات مي شود که در تاثير گذاشتن بر رفتار مشتريان موفق باشند. مک دونالد، بزرگترين تبليغگر مواد غذايي در تلويزيون، اخيراً 500 ميليون دلار صرف هزينه هاي تبليغاتي خود در تلويزيون کرده است.


مضامين جنسي
اين روزها، کودکان در كشورهاي غربي با بمباراني از تصاوير و پيام هاي جنسي در تلويزيون، مجلات، تبليغات، موسيقي، فيلم هاي سينمايي، و اينترنت روبه رو هستند. والدين معمولاً نگران اين هستند که آيا اين پيام ها براي کودکانشان سالم است يا نه. با اينکه تلويزيون مي تواند ابزار بسيار قدرتمندي در آموزش مسئوليت پذيري جنسي در نوجوانان و جوانان باشد، اما اين موضوعات هيچوقت به طريق درستي در برنامه هاي اينچنيني نشان داده نمي شود.


طبق تحقيقي که سال 2001 در آمريكا خصوص مضامين جنسي در تلويزيون انجام گرفت، نشان داده شد که 3 مورد از هر 4 برنامه تلويزيوني، داراي مضامين جنسي است. از بين برنامه هايي که مضامين جنسي داشته اند، فقط يکي از هر 10 برنامه مضامين سالم و اشاراتي به مسئوليت پذيري جنسي داشته است. و همچنين در برنامه هايي که نوجوانان را در موقعيت هاي جنسي نشان مي دهد، فقط %17 از آنها به روابط جنسي سالم و بي خطر اشاره داشته است.

در حاليـکه تـصاوير مـحرک جنسي (pornography) به طرق مختلف مي توانند بـر روي کـودکــان تــاثير گذار واقع شوند، بايد به شما اطمينان خاطر دهيم که هـر کودکي که تصاوير مـحـرک جنسي را نگاه مي کند، لزوماً تـحت تـاثـيـر آن قرار نمي گيرد؛ حتـي اگــر بخواهيم شديد ترين حالت ها را نيز در نظر بگيريم، باز هـم نـمي توان اظـهـار داشـت کــه همه کـودکـان به يک اندازه دچار آسيب هاي روحي و رواني ايـن مقوله مي شـوند. تـاثـيرات مشـاهـده عکـس هـاي محرک احسـاسات جنسـي، کـامـلاً تـدريجـي اســت و براي درصد بسيار زيادي از افراد، اعتياد آور مي باشد. درست مانند شخصي که الکل مصرف ميکند؛ فرد با استفاده يکباره، دائم الخمر نمي شود، هر کودکي هم که يکبار در معرض عکس هاي محرک جنسي قرار بگيرد، خود به خود تبديل به يک فرد منحرف جنسي يا معتاد به رابطه جنسي نمي شود، اما با اين وجود از آنجايي که پورنوگرافي از طريق اينترنت راه جديدي به خانه، مدرسه، و کتابخانه ها باز کرده، مهم است که به شيوه هاي مختلفي که تصاوير محرک جنسي مي توانند به صورت بالقوه در بر داشته باشند و موجب آسيب رساندن به کودکان شوند، نگاهي داشته باشيم.


رؤيت تصاوير محرک جنسي توسط کودکان سبب مي شود که آنها قرباني خشونت هاي جنسي شوند

واضح است که اينترنت ابزاري مناسب براي افرادي است که تمايل برقراري رابطه جنسي با کودکان دارند. اين افراد تصاوير مربوط به رابطه جنسي با کودکان را منتشر مي کنند، کودکان را وادار به مکالمات تلفني آزار دهنده جنسي مي کنند، و در اتاق هاي گفتگو (chat rooms) به دنبال قربانيان خود مي گردند. هر چقدر افراد بيشتري به يک چنين تصاوير محرک جنسي دستيابي پيدا کنند، احتمال الگوبرداري آنها از اين مسئله بيشتر شده و به مثابه آن آمار آزار و اذيت جنسي کودکان نيز افزايش پيدا ميکند.


رابطه ميان پورنوگرافي و تجاوز و خشونت جنسي

بر اساس نتايج تحقيقاتي، رؤيت تصاوير محرک جنسي در سنين پايين (افراد کمتر از 14 سال) ريسک انحراف کودکان به سوي مسائل غير اخلاقي به ويژه رابطه جنسي را افزايش مي دهد. بيش از يک سوم افراديکه در طول زندگي خود به کودکان تجاوز کرده اند ادعا مي کنند که پيش از ارتکاب به جرم، به ديدن عکس هاي محرک اقدام ميورزيدند. در اين ميان 53% از متجاوزين اظهار مي داشتند که پيش از تجاوز به کودکان، به طور عمدي براي تحريک بيشتر تصاوير محرک جنسي مربوط به کودکان را تماشا مي کردند.
عادت پيداکردن به استفاده از تصاوير محرک جنسي مي تواند در ابتدا حس رضايتمندي از رابطه جنسي را کاهش داده و نهايتاً تمايل فرد به انجام کارهاي خشن تر را افزايش دهد.


رابطه پورنوگرافي و آزار جنسي کودکان

تحقيقات انجام شده بر روي افراديکه متهم به برقراري رابطه جنسي با کودکان بودند، اثبات کرد که 77% مجرميني که به پسران و 87% مجرميني که به دختران تجاوز کرده بودند، به طور مرتب در حين ارتکاب به اين عمل تصاوير محرک جنسي تماشا ميکردند. علاوه بر اين، از نقطه نظر متجاوزين استفاده از تصاوير محرک جنسي عملکرد تجاوز به کودک را به طرق مختلف تسريع مي بخشد. به عنوان مثال برخي از مجرمين با نشان دادن عکس دلخواه به قرباني به روشني به او توضيح مي دانند که از آنها چه کاري ميخواهند انجام دهند. همچنين آنها از تصاوير براي تحريک کودکان نيز بهره مي گرفتند، و همچنين از احساسات بازدارنده آنها مي کاستند و با آنها ارتباط برقرار مي کردند و او را متقاعد مي کردند که انجام عمل جنسي به شيوه خاص، بلامانع است: "نگاه کن اين آدم از انجام اين کار لذت ميبرد، پس تو هم لذت خواهي برد."


استفاده مکرر از پورنوگرافي سبب ايجاد بيماري هاي جنسي، بارداري ناخواسته، و اعتياد به رابطه جنسي مي شود

هر قدر کودک بيشتر و بيشتر در معرض پورنوگرافي قرار بگيرد، ذهنيت بسيار خطرناکي پيدا مي کند: "رابطه جنسي بدون قبول مسئوليت کاري پسنديده و خوشايند است" چراکه پورنوگرافي، رابطه جنسي بدون وجود هرگونه مسئوليتي را ترويج مي دهد و اين امر مي تواند سلامت کودک را به طور جدي به خطر بيندازد.
يکي ديگر از عواقب برقراري رابطه جنسي بالغ در کودکان که امروزه در ميان نوجوانان كشورهاي غربي شيوع بسيار زيادي پيدا کرده، ابتلا به بيماري هاي جنسي است. 1 نفر از هر 4 نوجوان آمريکايي که رابطه جنسي را تجربه مي کند، به يکي از بيماري هاي جنسي مبتلا مي شود. نتيجه اين آمار و ارقام چيزي نيست جز 3 ميليون نوجوان مبتلا به بيماري هاي آميزشي. از سال 1980 تا کنون رقم افرادي که مبتلا به بيماري آميزشي عفوني سيفيليس هستند، تقريباً دو برابر شده است. هر ساله کودکان بسيار زيادي مبتلا به بيماري هاي مقاربتي مي شوند و آمار گوياي اين امر هستند که اين روزها تعداد کودکانيکه به بيماري جنسي مبتلا هستند، از ميزان فلج اطفال در سال هاي 1942 تا 1953 نيز بالاتر رفته.
يکي ديگر از پي آمد هاي ناخوشايند ارتباط جنسي در کودکان بالارفتن ميزان بارداري هاي ناخواسته در نوجوانان است.
همچنين پژوهش ها گوياي اين مطلب هستند که مردهايي که قبل از سن 14 سالگي در معرض پورنوگرافي قرار گرفته اند، از نظر جنسي فعال تر از حالت طبيعي مي شوند و نسبت به مردانيکه در معرض پورنوگرافي قرار نگرفته اند خيلي بيشتر جذب رفتارهاي جنسي متنوع مي شوند. پژوهشي که بر روي 932 معتاد جنسي صورت گرفت 99 درصد از آقايون و 77% از خانم ها اظهار داشتند که پورنوگرافي يکي از مهمترين عوامل در اعتياد آنها به شمار مي رود.


مشاهده پورنوگرافي سبب مي شود کودکان با دوستانشان اين کار را تقليد کنند

کودکان اغلب هر چيزي را که مي بينند، مي خوانند و يا مي شنوند را تقليد مي کنند. محققين بر اين باورند که قرار گرفتن در معرض پورنوگرافي سبب مي شود که کودک همان کار مشابه را بر روي کودکان کم سن و سال تر، کوچک تر، و آسيب پذير تر تکرار کند. تحقيقات اثبات کرده اند که انجام هر گونه رابطه جنسي زودرس دو دليل بيشتر ندارد: 1- تجربه، و 2- مشاهده. اين بدان معناست که کودک منحرف جنسي ممکن است که مورد تجاوز قرار گرفته باشد و يا تنها تصاوير منحرف کننده جنسي را مشاهده کرده باشد.

در تحقيقي که دکتر جنينگز برينات بر روي 600 دختر و پسر دبيرستاني آمريکا انجام داد، به اين نتيجه رسيد که91 درصد از پسران و 82 درصد از دختران تصاوير مختلفي پيرامون محرک هاي جنسي را مشاهده کرده اند. بيش از 66 درصد از پسران و بالغ بر 40 درصد از دختران اظهار داشتند که خواستار انجام عملي مشابه آنچه مشاهده کرده اند ميباشند. در ميان دبيرستاني ها 31درصد از پسران و 18 درصد از دختران اعتراف کردند که چند روز پس از مشاهده تصاوير محرک جنسي، برخي از آنها را شخصاً انجام داده اند.


ارزش ها و نگرش هايي که بر اثر مشاهده پورنوگرافي شکل مي گيرد

بيشتر والديني که به فرزندان خود اهميت مي دهند، تمايل دارند که به تدريج مسائل مربوط به روابط با جنس مخالف، رابطه جنسي، صميميت، عشق، و ازداج را با آنها در ميان بگذارند. متاسفانه ترويج بيش از اندازه مسائل جنسي به صورت عکس و يا فيلم ممکن است کودک را بيش از پپيش تحت تاثير خود قرار دهد. همانقدر که يک آگهي تبليغاتي 30 ثانيه اي مي تواند نظر ما را در مورد خريد يک نوشيدني تغيير دهد، مشاهده تصاوير محرک جنسي نيز مي تواند ارزش ها و نگرش هاي کودک را به طور کلي دگرگون سازد.

عکس ها، فيلم ها، مجلات، بازي هاي کامپيوتري، و پورنوگرافي در اينترنت که تجاوز و غيرانساني شدن جنس مؤنث را در صحنه هاي مستهجن به تصوير مي کشد، ابزاري قدرتمند در تغيير شکل دادن نگرش ها و آگاهي هاي کودک از رابطه جنسي مي باشد. حداقل تاثيري که اين امر مي تواند بر روي کودکان بگذارد، تغييرات فاحش در شيوه نگرش و رفتار آنهاست که اين امر با مشاهده تصاوير محرک جنسي تسريع خواهد شد. چندين تحقيق مختلف نيز اثبات کرده اند که مشاهده اين تصاوير طرز تفکر بزرگسالان در مورد روابط جنسي، زنان، آزار و اذيت جنسي، ارتباط جنسي و سکس را به طور کلي تغيير مي دهد. اين تحقيقات تقريباً همگي نتيجه مشابهي را در بر داشته اند: زمانيکه مردها براي 6 هفته در معرض تصاوير پورنوگرافي قرار بگيرند:

نسبت به برقراري رابطه جنسي با خانم ها بي احساس مي شوند.
به تجاوز ديگر به عنوان يک جرم نگاه نمي کنند
نگرش تحريف شده اي نسبت به روابط جنسي پيدا مي کنند
تمايل بيشتري به روابط منحرف تر، عجيب و غريب تر، و خشن تر پيدا مي کنند (رابطه جنسي معمولي حس رضايت آنها را جلب نمي کند)
تک همسري در نظر آنها ارزش خود را از دست مي دهد و نمي توانند براي مدت زمان طولاني در يک رابطه مستحکم باقي بمانند.
احساس مي کنند چند همسري کاملاً عادي و طبيعي بوده و يک نگرش قابل قبول است.

پورنوگرافي بر روي مراحل رشد و شکل گيري هويت کودکان تاثير مي گذارد
در طول رشد کودک، يکي از دوره هاي حياتي رشد وجود دارد که ذهن او براي انجام فعاليت هاي جنسي برنامه ريزي مي کند. در اين مرحله به نظر مي رسد که ذهن کودک براي مسائل مربوط به رابطه جنسي و اينکه جذب چه افرادي شود، برنامه ريزي ميشود. قرار گرفتن در روابط نرمال، جهت گيري سالم جنسي را به کودک القا مي کند، اما اگر کودک در اين دوران با تصاوير محرک جنسي تحريک شود، دچار انحرافات جنسي ميشود و جهت گيري هاي او نسبت به مسائل جنسي تا ابد در ذهنش به صورت تحريف شده حک مي شود.
دکتر ويکتور کلينز، روانشناس، معتقد است که تجربيات مختلف (مي تواند مربوط به زمان تحريک جنسي نيز باشد) توسط آدرنالين در مغز حک مي شوند و پاک کردن آنها کار دشواري مي باشد. کساني که تصاوير محرک جنسي را مشاهده مي کنند، ممکن است به خيال پردازي بپردازند و در حين خود ارضايي در افکار خيالي خود غرق شوند و بعدها تصميم بگيرند که تمام تفکرات خود را به حقيقت مبدل سازند.

هويت جنسي در زمان کودکي و نوجواني شکل مي گيرد. کودکان 10 – 12 ساله هويت معيني نسبت به مسائل جنسي ندارند. به مرور زمان که از نظر جسمي رشد ميکنند، والدين، معلمين و مشاوران بايد اطلاعات لازم در زمينه روابط جنسي را در اختيار آنها قرار دهند. مشاهده تصاوير مربوط به پورنوگرافي، فرايند رشد جسمي و جنسي کودک را از حالت عادي خارج کرده و باعث ايجاد اغتشاش در افکار آنها مي شود.
در پورنوگرافي معمولاً کودکان خيلي زودتر از زمان لازم و به طور نابهنگام به روابط جنسي کشانده مي شوند و آمادگي لازم براي انجام چنين کاري را ندارند. اين آگاهي زود هنگام از مسائل جنسي نه تنها خطرناک است بلکه باعث ايجاد سردرگمي در آنها نيز مي شود.

برانگيختگي جنسي و حس رضايت احتمالي که با مشاهده پورنوگرافي در فرد ايجاد مي شود در حالات فرد تاثير مي گذارد. به عنوان مثال اگر محرک يک کودک نابالغ تصاوير پرونوگرافي باشند، ممکن است تحريک شدن او براي هميشه مشروط به مشاهده تصاوير محرک جنسي شود. زمانيکه چندين بار از اين تصاوير استفاده شود، اين احتمال وجود دارد که استفاده آنها دائمي شود و رسيدن به اوج لذت جنسي بدون مشاهده اين تصاوير براي فرد امکان ناپذير شود.
به طور کلي بيشتر پدر و مادرها حس خوبي از صحبت کردن در مورد مسائل جنسي با کودکان خود ندارند، چه برسد به صحبت کردن در مورد پورنوگرافي. والدين بايد آگاهي خود را در اين زمينه ارتقا بخشند و تا آنجايي که مي تواند به کودکان خود آموزش دهند که پاکي و عفت خود را تا آنجايي که امکان دارد حفظ نمايند.

نقش رسانه های جمعی در به انحراف کشاندن جوانان (ماهواره)

درآمد
بدون شک، غرب به موازات کسب توانایی ها و اقتدار سرشار مادی و تکنیکی، در عرصه معنویت و مکارم اخلاقی، شدیداً به انحطاط گراییده است و بر این اساس، نه تنها جوامع غرب، بلکه بیشتر جوامع بشری دستخوش بحران های گوناگون شده اند. اقبال لاهوری، اندیشمند پاکستانی، سال ها پیش خطاب به تمدن غرب، چنین سروده است:
;عجب این نیست که اعجاز مسیحا داری ;عجب این است که بیمار تو بیمارتر است
;دانش اندوخته ای، دل ز کف انداخته ای ;آه از آن نقد گران مایه که درباخته ای

از میان ابزارهایی که فرهنگ ها و تمدن های دیگر را به چالش های جدی کشانده، ماهواره است که با هدف تهاجم فرهنگی به دیگر کشورها در عرصه رسانه ها، جایی برای خود باز کرده است. ماهواره از جمله پدیده هایی است که وقتی پا در صحنه اجتماعی و سیاسی کشورمان گذاشت، عده ای را به طرفداران و مخالفان افراطی خود تبدیل کرد.
دشمن آشکار ـ تهاجم خاموش

عصری که در آن قرار داریم، عصر ارتباطات و عصر سلطه پدیده رسانه بر زندگی انسان هاست. بی گمان برنامه های رادیویی و تلویزیونی موفق گشته اند افکار و عقاید انسان های بی شماری را دستخوش تغییر سازند. تمدن منحط غرب برای ترویج سکولاریسم اقدام به تأسیس هزاران شبکه رادیویی و تلویزیونی کرده است که به صورت شبانه روزی برنامه های گوناگونی را با این هدف پخش می کنند. متأسفانه دست یابی به این شبکه ها در کشور ما به سادگی امکان پذیر است؛ زیرا امکان تهیه و دریافت وسایل ماهواره ای با سهولت و قیمت نازل فراهم آمده است. باید توجه داشت که وقتی سخن از ماهواره به میان می آید، ابتدا مسائل ضد فرهنگی آن جلب توجه می کند، سپس مسائل سیاسی، علمی و ورزشی ایفای نقش می کنند. بیشتر شبکه های فارسی زبان ماهواره ای، در یک تقسیم بندی معمول، به شبکه های سیاسی و غیر سیاسی تقسیم می شوند که بر اساس تحقیقات به عمل آمده تمامی این شبکه ها، با وجود هدف ها و سلیقه های گوناگون، در هجوم به مبانی دینی به طور جدی اشتراک دارند و هر کدام با مأموریتی خاص به مقابله با اسلام برخاسته اند. این هجوم چه آرام و چه خاموش آغاز شده باشد، اکنون شکل وسیع و جدی تری یافته است و بسیار حساب شده، اصول و پایه های اعتقادی مردم را هدف قرار داده و با دقت ماهرانه ای تمام گروه های مختلف جامعه را در برگرفته است.
فن آوری ماهواره و آمار تقریبی آن

ابتدا چنین به نظر می رسید که پیشرفت رسانه های ماهواره ای مطلقاً و بی قید و شرط، پدیده ای مطلوب است و برای تحقق دهکده جهانی، ضرورت تام دارد، حال آنکه در تجربه کوتاه و چندین ساله، معلوم شد که برخی از پی آمدهای سوء این پدیده، از حیث فرهنگی آسیب زاست. آلوین تافلر، نویسنده و منتقد اجتماعی، می نویسد:
تکنولوژی ماهواره ای و دیگر رسانه های جدید، فرهنگ های ملی را از هم می پاشاند...
و این ارتباط متقاطع، به هر حال تهدیدی است برای هویت ملی که حکومت ها برای مقاصد شخصی خود، سعی در حفظ و انتشار آن دارند.

گفتنی است، فرایند ارتباطات از راه دور و استفاده از ماهواره و دیگر رسانه های گروهی برای پخش امواج در سطح گسترده، شمشیری دو لبه است که می تواند پی آمدهای مثبت و منفی را به دنبال داشته باشد. الگوگزینی نوجوانان و جوانان از رسانه های تصویری در دهه های اخیر توجه پژوهش گران روان شناسی را به خود جلب کرده است. طبق آمار، در سال 1377 از جمعیت 67 میلیونی کشور، حدود 35 درصد نوجوانان و جوانان به تلویزیون ماهواره ای دسترسی داشتند و روزانه بین 2 تا 3 ساعت برنامه های این تلویزیون را تماشا می کردند. بالاترین میزان بهره مندی، روزانه 5/4 ساعت و پایین ترین آن روزانه 1 ساعت برآورد شده است.

طبق آمار، 73 درصد از جوانان مراکز استان ها به راحتی به ماهواره دسترسی دارند. جوانان تهرانی در استفاده از ماهواره رتبه نخست را دارند و پس از آن، جوانان شهرها و روستاهای چهارمحال و بختیاری و آذربایجان، رتبه های بعدی را کسب کرده اند و قم، خوزستان، سیستان و بلوچستان، یزد، خراسان و اردبیل در رتبه های بعدی کابران ماهواره قرار می گیرند.

رویکرد نامناسب به ماهواره ها
امروزه جوانان زمان زیادی از شبانه روز را به تماشای برنامه های ماهواره اختصاص می دهند و همین امر سبب سستی نظام بیشتر خانواده های ایرانی شده است. برخی کارشناسان معتقدند امروزه جوانان وسایل ارتباط جمعی ساده؛ همانند تلویزیون و یا ویدئو را جوابگوی نیازهای خود نمی دانند، به همین علت همیشه به دنبال راهی هستند که از راه های مختلف با دنیای بیرون از خود در ارتباط باشند. برنامه های ماهواره ای زمینه ساز مفاسد اخلاقی و اجتماعی است و بیشتر از آنکه برای نسل امروز و به طور کلی مردم مفید باشد، خطرناک و مضر است.

واقعیت است که ماهواره همچون دیگر ابزار بشری می تواند به آرمان های تعالی بخش انسان ها و جوامع خدمت یا خیانت کند؛ زیرا قابلیت برنامه های ماهواره ای به گونه ای است که به یک اندازه می توان از آنها بهره برداری مطلوب یا نامطلوب کرد.

یک آسیب شناس اجتماعی درباره آثار ماهواره بر روی جوانان می گوید:
با وجود اینکه برنامه های ماهواره ای محتوای علمی و آموزنده نیز دارند، امروزه بیشتر جوانان ماهواره را برای استفاده از برنامه های علمی آن انتخاب نمی کنند و بیشتر تمایل به دیدن برنامه هایی دارند که آنها را در برنامه های داخل کشور نمی یابند و در واقع به خاطر برنامه های مبتذل و مستهجن، از ماهواره استفاده می کنند که زمینه انحراف و سقوط اخلاقی در این برنامه ها برای قشر جوان بسیار زیاد است.

چه زیبا فرموده است رسول گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله :
«کیف بکم اذا رأیتم المنکر معروفا؛ چه می شود شما را، آن گاه که ناپسند را پسندیده می شمارید و بد را خوب می بینید».
حمله به دین به بهانه مبارزه با بدعت و خرافات

تمدن عصر جدید که شکوفایی آن را پیوسته ناشی از حذف دین از صحنه زندگی فرد و اجتماع می شمارند و عامل عقب افتادگی جوامع وامانده یا عقب نگه داشته شده را پای بندی به دین و ضوابط مذهبی قلمداد می کنند، حربه خطرناکی است که بر روح حساس و پرشور جوان اثر نامطلوبی بر جای می گذارد. یکی از روش های دیرین دشمن برای گسترش سلطه خویش، استفاده از باورهای انحرافی در برابر عقاید و ارزش های اسلام اصیل است. آنان می کوشند مذهب را که عامل بیداری، پویایی، ستم ستیزی، عدالت گستری و فراهم آورنده سعادت دنیا و آخرت است، به عامل تحذیر، انزواطلبی، واپس گرایی، رهبانیت و امری شخصی تبدیل کنند و با این شگرد، بیشترین سعی شان در درست کردن عقاید نسل جوان بر طبق خواسته ها و اهداف خودشان است. به تعبیر امام خمینی رحمه الله : «می خواهند اسلام ناب محمدی صلی الله علیه و آله را به اسلام امریکایی مبدل سازند.» تأکید بر اختلاف های مذهبی، تکیه کردن افراطی بر تفاوت های شیعه و سنی، ترویج خرافه گرایی، ترویج مذهب های دروغین، تحریف مفاهیم والایی همچون: انتظار، توکل، دعا، قضا و قدر و تعبد و نیز ارائه نظریه های ویرانگر گوناگون علیه مذهب، همه برای رسیدن به این هدف شوم سازمان دهی و اجرا می شود. در واقع این شبکه های ماهواره ای با روش های به ظاهر علمی، دینی و حتی طنز، در سست کردن عقاید مردم می کوشند و این برنامه ها نسل جوان را به ابتذال می کشاند.
اشاعه فحشا و بی بند و باری

یکی از کارکردهای رسانه های جمعی به ویژه ماهواره، مفهوم سازی و به تبع آن، شکل دادن به هنجارهای مناسب با آن مفهوم است. بر این اساس، ارائه تصویرهای مستهجن و مبتذل و خلاف عفت عمومی از طریق ماهواره و نمایش آنها، یکی از عوامل گسترش بی بند و باری و به فحشا کشاندن جوانان از نوع جرایم جنسی است.

دشمن که همواره اشاعه فرهنگ دینی و اعتقاد به خداوند و معنویات را مانع اصلی هدف های خود می بیند، برای کم رنگ کردن این اعتقادات، با ایجاد خلل در اعتقادات قشر جوان، در به انحراف کشاندن و بی هویت کردن آنان می کوشد.

قرآن کریم درباره خطر اشاعه زشتی ها در جامعه اسلامی هشدار می دهد و می فرماید:

إِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ فِی الدُّنْیا وَ اْلآخِرَةِ وَ اللّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ. (نور: 19)

کسانی که دوست دارند زشتی ها در میان مردم باایمان شیوع یابد، عذاب دردناکی برای آنها در دنیا و آخرت است و خداوند می داند و شما نمی دانید.

در واقع از دیدگاه و منطق قرآن، بازگو کردن زشتی ها و ارائه و ترویج آنها، نهی شده است؛ زیرا موجب آشکارسازی زشتی ها و برملا شدن آنها می شود. امام رضا علیه السلام می فرماید: «آن کسی که گناه را نشر دهد، رانده است و آن کس که گناه را پنهان می دارد، مشمول آمرزش الهی است».

شبکه های ماهواره ای در قالب میان برنامه ها و آگهی ها، مظاهر ضداخلاقی را تبلیغ می کنند و این رسانه، همچون دیگر ابزار بشری می تواند به آرمان های تعالی بخش انسان ها و جوامع خدمت یا خیانت کند که در حال حاضر، بیشترین خدمت ماهواره در ایجاد و رواج فساد و فحشا در میان جوانان است.

نمونه ای از تأثیر ویرانگر ماهواره بر خانواده ایرانی
اکنون داستان زندگی خانواده ای را ورق می زنیم که از پی آمدهای زیان بار ماهواره در امان نمانده اند و تا سراشیب پرتگاه فنا پیش رفته اند. پدری می گوید: «خیلی وقت ها آدمی می ماند که چه کار کند، آن هم در شرایطی که همه نوع فرهنگ به وسیله فن آوری، به طور غیر مستقیم به مغز انسان می کوبد که «انتخاب کن!» من هم به ارزش های فرهنگی خودمان بسنده نکردم و به این فکر افتادم که ماهواره تهیه کنم؛ هر چند از زیان های این مار خوش خط و خال، در رسانه های همگانی چیزهایی شنیده بودم. خلاصه آنتن ماهواره را تهیه کردم و کار ما شب و روز تماشای تلویزیون و کانال های گوناگون ماهواره بود؛ از فیلم های خشن گرفته تا صحنه های مبتذل و شرم آور. در این حال، رفت و آمد دختر بزرگم به خانه ما و تماشای ماهواره، او را نیز وسوسه کرد تا شوهرش را به خرید آنتن وادار سازد. پس از گذشت چند روز اختلافات دختر و دامادم به گوش رسید. معلوم شد که دخترم با تقلید از هنرپیشه ها و خواننده های غربی هر روز در پی مد و لباس و آرایش و خواسته های دیگر است. کار از کار گذشته بود که دخترم خانه اش را به حالت قهر ترک کرد. از سوی دیگر پسر شانزده ساله ام در غیاب من، دوستانش را به دیدن فیلم های ماهواره ای دعوت می کرد. در میان همسایه ها و فامیل انگشت نما و رسوا شده بودم. پسرم هر روز در پی مد و لباس بود و پول می خواست تا خود را به شکل تیپ های مضحک ماهواره ای درآورد. کار به جایی رسید که پسرم رودرروی من ایستاد و احترام پدر و فرزندی را کنار گذاشت. بسیار تندخو، بداخلاق و بی شرم شده بود. دیگر از کنترل من بیرون رفته بود. در این اوضاع و احوال، دعوا و بددهانی و ناسازگاری شبانه روزی من و بچه ها، خانه را به صورت جهنمی سوزان و گردابی مهلک درآورده بود. پس از مدتی پسرم از خانه رفت و تا چند وقت نیامد. به دنبالش رفتم و او را در وضعی اسف بار و آلوده به مواد مخدر یافتم. پسرم به کلی دگرگون شده بود و جوانی اش را بر باد داده بود. آتشی را که با دست خود افروخته بودم، شیره جانم را سوزاند و خاکستر کرد. دیگر پاهایم سست شده بود و از خود بیزار بودم. راهی برای نجات نمی یافتم. یکی از همسایگان که گویا از دور شاهد نابود شدن خانواده ما بود، به دیدنم آمد و پیشنهاد کرد که اول آنتن و وسایل ماهواره را جمع کنم. در اولین فرصت ماهواره را جمع کردم؛ وسیله ای که در خفا و در پس پرده و دور از چشم مردم و قانون در خانه جا داده بودم، چنان جلوه گری کرد که عالم و آدم باخبر شدند. تصمیم به خودسازی و بازسازی کانون خانواده ام گرفتم. از دخترم نیز خواستم که به زندگی اش بازگردد و به آنچه دارد، قانع باشد.

به دنبال پسرم رفتم و او را به خانه برگرداندم و زیر بال و پر خود گرفتم. به لطف خدا و اراده خودمان، آفتابی دوباره در زندگی ما طلوع کرد و کانون خانواده ما را دوباره گرمی بخشید».

آری، ماهواره که حامل پیام فرهنگ مبتذل غرب است، اثر ویران کننده ای بر رفتار و پرورش کودکان و نوجوانان و جوانان دارد و بر خانواده هاست که خود را از آثار ویرانگر این پدیده شوم در امان نگه دارند.