آیا آب خوردن در حین تمرین وبازی فوتبال اشکال دارد ؟ برای افزایش نیرو از لحاظ تنفس چه کار باید کرد من معمولآ چند دقیقه بعد از دویدن در تمرین فوتبال نفس کم می آورم؟
پاسخ : با سلام
دوست عزیز، ،ورزشکاران لازم است که آب یا سایر نوشابه ها را قبل،در طی و بعد از ورزش مصرف کنند.
قبل از ورزش:یک یا دو لیوان مایعات را دو ساعت قبل از مسابقه یا تمرین بیاشامید تا اطمینان حاصل کنید که بخوبی هیدراته شده اید.پانزده دقیقه قبل از شروع ورزش یک لیوان دیگر نیز بنوشید.
در طی ورزش:در طی ورزش برای جایگزینی مایعات از دست رفته و اجتناب از گرمای بیش از حد هر20- 15 دقیقه ،180-120 سی سی مایعات بنوشید،مایعات سرد بهتر است چرا که به سرعت جذب می شوند و حرارت مرکزی بدن را سریعتر پایین می آورند.
پس از ورزش:این نکته که پس از انجام ورزش به مصرف مایعات ادامه دهید حائز اهمیت است که جبران کم آبی بدن زمان می گیرد.برای اطمینان از اینکه به اندازه کافی آشامیده اید،خودتان را قبل و بعد ورزش وزن کنید.به ازای هر 5/0 کیلوگرم کاهش وزن حداقل 500 سی سی آب مصرف نمایید.این اشتباه را نکنید که وزن کاهش یافته در ورزش مربوط به چربی است،چرا که چربی بتدریج از دست میرود و در مقیاس چند روز،مشخص نخواهد شد.تقریباً تمام کاهش وزن طی ورزش از منشاً آب می باشد.
بعد از تأمین اکسیژن، چیزی ضروریتر از تأمین آب کافی برای بدن نیست. هرچه بیشتر ورزش کنیم، مسألهی نوشیدن آب کافی قبل از ورزش، در طی آن و بعد از آن مهمتر میشود.
دهیدراتاسیون یا کم آبی باعث کاهش کارایی و راندمان در طی ورزش میشود و حتی ممکن است سلامتی را به خطر بیندازد.
با این حال نوشیدن مقدار زیاد آب هم در زمان نامناسب ممکن است کاهنده عملکرد و کارایی ورزشکار باشد.
به نظرتان ورزشکار باید چه کاری انجام دهد؟ چگونه بدانیم آب مورد نیازمان چه مقدار است؟ چه موقع بنوشیم و در چه زمانی به نوشیدنیهایی غیر از آب احتیاج داریم؟
چیزی که به روشنی مشخص است تفاوت زیادی در اندازه بدنهایمان، میزان تعریق و مقدار و نوع ورزشی که انجام میدهیم وجود دارد.
البته نوع آب و هوایی که در آن ورزش انجام میشود هم بسیار مهم است. هر کدام از این عوامل ممکن است در نوشیدن ناکافی آب موثر باشد.
در تحقیقی با مقایسه ورزشکاران ماراتن در آب و هوای گرم و مرطوب با راه رفتن روی تردمیل به مدت نیم ساعت در محیط یا باشگاه دارای تهویهی هوا، تفاوت زیادی مشاهده نشد؛ لذا ورزشکاران با بررسی فردی مایعات، الکترولیتها و انرژی مورد نیازشان توسط کارشناسان و متخصصان تغذیه که در زمینه تغذیه ورزشکاران تجربه دارند، برای بهبود کارایی و عملکرد مناسب ورزشکاران بسیار مفید است.
آیا واقعاً باید در مورد نوشیدن آب در طی ورزش نگران باشیم؟
واقعیت این است که نگه داشتن آب کافی در بدن در طی ورزش برای اکثر افراد مشکل نیست. اگر به طور معمول ورزشتان حدود 60 دقیقه یا کمتر طول میکشد و تمرینات شدید در فضای باز با آب و هوای گرم و مرطوب ندارید، نیازی نیست که تمریناتتان را برای نوشیدن آب قطع کنید.
یک فرد سالم و متوسط جثه معمولاً 32 انس (هر انس تقریباً 28,350 گرم است) عرق در طی یک ساعت ورزش متوسط تا شدید در فضای باز تولید میکند. ممکن است مقدار زیادی عرق به نظر بیاید ولی این مقدار در حدی نیست که مشکل خاصی را به وجود بیاورد مگر این که این فرد در طی مدتی پیش از شروع تمرینات در معرض کم آبی باشد.
برای فهمیدن این که آیا بدنتان در معرض کم آبی هست یا خیر، باید به رنگ ادرار پیش از تمرینات توجه کرد. در صورتی که رنگ ادرار زرد پررنگ باشد، بهتر است 30 تا 60 دقیقه پیش از تمرینات یک یا دو لیوان بنوشید. ولی اگر رنگ ادرار زرد کم رنگ باشد، نیازی به نوشیدن آب پیش از شروع تمرینات نیست و نوشیدن آب فقط پس از انجام تمرینات کفایت میکند و نگرانی در مورد قطع تمرینات و نوشیدن آب در وسط ورزش نداشته باشید.
هرچه بیشتر ورزش کنیم، مسألهی نوشیدن آب کافی قبل از ورزش، در طی آن و بعد از آن مهمتر میشود
هدف از دریافت مایعات در طی تمرینات، جلوگیری از به وجود آمدن کم آبی است. یک راه ساده برای فهمیدن میزان نیازمان به نوشیدن، وزن کردن خودمان بدون لباس پیش از ورزش و بعد از آن است؛ در صورتی که در طی ورزش کاهش 2 درصدی یا بیشتر وزن بدن نسبت به حد نرمالش (وقتی بدن دچار کم آبی نیست) را داشته باشیم کم آبی شروع شده است و کم کم تمرینات ورزشی تحت تأثیر قرار میگیرد. در این سطح که دهیدراتاسیون اولیه یا خفیف گفته میشود ممکن است کمی احساس تشنگی داشته باشیم (چرا که بسیاری از افراد تا زمانی که دهیدراته نشده باشند، احساس تشنگی نمیکنند) و دقیقاً در این زمان است که ممکن است احساس کنیم برای حفظ سطح تمریناتمان در حد مقبول باید سختتر و بیشتر تلاش کنیم.
اگر کم آبی ادامه داشته باشد و شدیدتر شود، دچار احساس گیجی، ناهماهنگی یا گرفتگی عضلات میشویم و اگر همچنان ادامه دهیم ممکن است تولید گرمای شدید را تجربه کرده که ممکن است منجر به سکته قلبی شود که کشنده است و نیازمند مداخلات جدی و سریع پزشکی است.
در واقع، مصرف مایعات قبل، حین و بعد از تمرین یا مسابقه لازم و ضروری است؛ البته با توجه به نکاتی که در ادامه تشریح خواهیم کرد:
مصرف مایعات قبل از ورزش
ورزشکاران در روز قبل از مسابقه به همراه غذاهایی که میخورند باید مایعات کافی هم بنوشند تا در روز مسابقه بدنشان مایعات کافی داشته باشد.
همچنین در ساعات منتهی به زمان گرم کردن برای آغاز مسابقه بهتر است آب و مایعات محتوی کربوهیدرات بنوشند (معمولاً توصیه میشود که تقریباً 40 تا 70 سیسی مایعات ظرف 1 تا 2 ساعت مانده به مسابقه مصرف شود، این فاصله، زمان کافی جهت دفع ادرار را در اختیار فرد قرار میدهد.)
در مسابقات طولانیتر از یک ساعت و مواردی که ورزشکار زیاد عرق میکند و در عین حال فرصت کافی برای مصرف مایعات ندارد، نوشیدن 30 تا 60 سیسی مایعات درست 15 دقیقه قبل از شروع مسابقه برای او سودمند خواهد بود.
مصرف مایعات حین ورزش
خوشبختانه اغلب ورزشکاران به اهمیت مصرف مایعات حین ورزش وقوف کامل دارند ولی سوالاتی که مطرح است و بد نیست ورزشکاران با پاسخ آنها آشنا باشند، این است که میزان مصرف مایعات چقدر باید باشد؟ چه نوع مایعاتی نوشیده شود؟ چه هنگامی از ورزش این اقدام به انجام رسد؟ بسته به شرایط محیطی (محیط گرم یا سرد) میزان و نوع نوشیدنیها چه تفاوتی دارند؟
در واقع، در ازای هر کیلوگرم وزنی که ورزشکار کم میکند، باید بعد از مسابقه
1 تا 2 لیتر مایعات بنوشد تا آب از دست رفته جایگزین شود و مواد زائد حاصل از ورزش هم با تولید ادرار از بدن دفع گردد
در پاسخ به این پرسشها باید گفت در واقع میزان مایعات مصرفی حین تمرین یا مسابقه باید در حدی باشد که جبران مایعات از دست رفته از طریق تعریق را بکند و از بروز خطر کم آبی بدن (دهیدراتاسیون) و کاهش وزن جلوگیری کند. البته مقداری کاهش وزن، معمول و بیاشکال بوده ولی مرز آن 2 درصد وزن بدن است (مثلاً 5/1 کیلوگرم برای فرد 75 کیلوگرمی) ولی مقادیر بیش از آن باید حتماً جبران شود.
مصرف مایعات بعد از ورزش
گاهی بهتر است ورزشکاران از نوشیدنیهای ورزشی تجاری که حاوی 4 تا 8 درصد قند و کمی نمک هستند نیز استفاده کنند (مثلاً در ورزشهایی که بیش از یک ساعت طول میکشد یا فرد به شدت عرق میکند).
بالاخره ذکر این نکته مهم است که پس از تمرین یا ورزش، جایگزینی مایعات از دست رفته از راه تعریق، یک جزء اصلی در فرآیند بازگشت به حالت اولیه خواهد بود.
نکاتی مهم
افرادی که فعالیت بدنی زیادی دارند مانند ورزشکاران، به دلیل دفع زیاد آب باید مایعات بیشتری بنوشند. یک ورزشکار معمولاً با توجه به نوع ورزش و شدت آن، چیزی حدود 1 تا 4 لیتر عرق دفع میکند که حجم بسیار زیادی است.
به همین دلیل به ورزشکاران توصیه میشود سه تا چهار ساعت قبل از مسابقه و بعد از آخرین وعده غذایی (حداقل 30 دقیقه قبل از مسابقه) به تدریج 5/0 تا 1 لیتر مایعات بنوشند. در طول ورزش هم هر 10 تا 15 دقیقه و به طور مرتب باید مایعات نوشیده شود.
اگر قبل از تمرین و مسابقه و همچنین بعد از آن ورزشکار را وزن کنیم و حجم آب نوشیده شده (جدا از آبی که به سر و صورت پاشیده میشود) را هم بدانیم، میتوانیم وزن ورزشکار را به دست آوریم. بخشی از کاهش وزن ورزشکار مربوط به چربی و نمک میباشد؛ اما قسمت اعظم کاهش وزن مربوط به آب است.
در واقع، در ازای هر کیلوگرم وزنی که ورزشکار کم میکند، باید بعد از مسابقه 1 تا 2 لیتر مایعات بنوشد تا آب از دست رفته جایگزین شود و مواد زائد حاصل از ورزش هم با تولید ادرار از بدن دفع گردد.
***
معمولاً مایعاتی که پیش از مسابقه برای ورزشکاران توصیه میشود، آبمیوه طبیعی و مخلوط آبمیوه طبیعی و شربت عسل به نسبت مساوی است؛ به شرطی که میزان قند آن از 8 درصد تجاوز نکند. ولی چون عملاً در تیمهای ورزشی، استفاده و تهیه آبمیوه طبیعی و شربت عسل مشکل است، از پودرهای تجاری استفاده میگردد.
در طول مسابقه هم بهترین نوشیدنی، مکملهای کربوهیدرات هستند که در این نوشیدنیها، مقدار کربوهیدرات نباید کمتر از 4 درصد و بیشتر از 8 درصد باشد.
بعد از مسابقه، مهم نیست نوشیدنی از چه نوعی باشد یا میزان قند آن بیشتر یا کمتر باشد؛ اما به طور کلی توصیه میشود از نوشیدنی استفاده شود که قند آن حدود 5 تا 8 درصد باشد تا سریعتر و بهتر جذب شود. اما اگر ورزشکار روز بعد هم مسابقه داشته باشد، باید غلظت نوشیدنی را رعایت کرد تا ذخیرهسازی برای روز بعد به درستی انجام شود.
از نظر سرعت جذب، آبی که بالای 12 درجه سانتیگراد باشد (تا 28 درجه سانتیگراد) بهتر است، اما چون معمولاً افراد به خصوص ورزشکاران، نوشیدنی را استفاده میکنند تا از آن لذت هم ببرند، اگر دمای آن زیر 12 درجه سانتیگراد هم باشد (تا حدود 4 درجه سانتیگراد که خیلی سرد نباشد)، مشکلی ایجاد نمیکند و فقط سرعت جذب کمتر میشود.